W Wojewody Podkarpackiego został złożony wniosek o wydanie decyzji dotyczącej zezwolenia na realizację inwestycji drogowej (ZRID) dla drogi ekspresowej S19 na odcinku Domaradz – Krosno. Otrzymanie tej decyzji będzie otwierać drogę do rozpoczęcia budowy tego odcinka drogi.
Inwestycję realizuje Mostostal Warszawa, a wartość kontraktu to niemal 1,1 mld zł. Nowa droga ekspresowa o dwóch pasach ruchu w obu kierunkach i pasem awaryjnym będzie miała 12,5 km długości. Zgodnie z podpisaną umową, wszystkie prace powinny zostać ukończone końcem 2026 roku.
Zgodnie z umową, wykonawca przygotował niezbędną dokumentację do złożenia wniosku o wydanie decyzji ZRID. Decyzja ta, wydana przez wojewodę, precyzyjnie określi granice terenu przeznaczonego pod budowę drogi oraz umożliwi rozpoczęcie procedury odszkodowawczej za nieruchomości przejęte na rzecz Skarbu Państwa. Proces administracyjny w tej kwestii będzie nadzorowany przez Wojewodę Podkarpackiego. Niezależni biegli, powołani przez niego rzeczoznawcy majątkowi, dokonają oszacowania wartości nieruchomości, stanowiących podstawę do wydania decyzji odszkodowawczej. Na tej podstawie GDDKiA wypłaci odszkodowanie za przejęte nieruchomości. Więcej szczegółów na temat procedury odszkodowawczej można znaleźć tutaj.
Dla wykonawcy inwestycji, uzyskanie decyzji ZRID oznacza możliwość rozpoczęcia robót budowlanych po uprzednim przekazaniu terenu budowy. Planujemy, że będzie to możliwe w połowie 2024 roku.
Inwestycja będzie realizowana w ramach rządowego Programu Budowy Dróg Krajowych w systemie Projektuj i Buduj. Na trasie głównej planuje się budowę siedmiu estakad, ośmiu mostów, ośmiu wiaduktów drogowych, trzech przejść dla zwierząt (dwa dla zwierząt średnich i jedno dla zwierząt dużych), trzech przepustów oraz szeregu obiektów wzdłuż dodatkowych jezdni. Największa rozpiętość trzech estakad przekroczy 400 metrów, zaś najdłuższa będzie miała około 700 metrów, przechodząc nad doliną na filarach o wysokości dochodzącej do 30 metrów.
W miejscowości Zagórze planowane są dwa Miejsca Obsługi Podróżnych, początkowo wyposażone w miejsca parkingowe, toalety oraz przestrzenie do odpoczynku. W przyszłości dzierżawcy, wyłonieni w przetargu, będą mieli możliwość rozbudowy o stacje paliw i obiekty gastronomiczne. Droga ekspresowa zostanie wyposażona w urządzenia bezpieczeństwa ruchu drogowego (BRD), infrastrukturę systemu zarządzania ruchem oraz urządzenia ochrony środowiska. W ramach zadania planowane jest także wybudowanie dodatkowych jezdni obsługujących teren przyległy, przebudowa dróg poprzecznych kolidujących z inwestycją, a także modernizacja cieków wodnych oraz infrastruktury technicznej.
Zgodnie z podpisaną umową, prace projektowe i budowlane mają być zakończone w ciągu maksymalnie 39 miesięcy, z wyłączeniem okresów zimowych (od 1 grudnia do 31 marca, traktowanych jako cztery miesiące) podczas prowadzenia robót budowlanych.
Odcinek drogi ekspresowej S19 Domaradz – Krosno przechodzi przez obszar o złożonej budowie geologicznej, charakterystycznej dla Karpat Zewnętrznych, znanych również jako Karpaty fliszowe. W związku z tym na etapie planowania wykonano szeroko zakrojone badania geologiczne podłoża. Trasa inwestycji będzie przebiegać przez teren wyżynny, falisty, z licznie występującymi wzniesieniami o stromych zboczach, przeciętymi kotlinami i dolinami rzecznymi. Różnica wysokości terenu na całym odcinku wynosi aż 150 metrów.
Obszar, na którym realizowana jest inwestycja, cechuje się znacznym zaangażowaniem geodynamicznym oraz dużą ilością obszarów podatnych na osuwiska. Lokalne procesy erozyjne sprzyjają występowaniu licznych osuwisk. Na całej trasie S19 zidentyfikowano aż osiem obszarów podatnych na osuwiska oraz stref predysponowanych do ich powstawania. Niektóre z tych form są złożone, co oznacza, że w jednym obszarze może występować wiele stref o różnym stopniu aktywności. Zaburzenie równowagi, na przykład poprzez prowadzenie dużych prac budowlanych, może spowodować aktywację osuwisk. Prace geologiczne były zatem ogromnym wyzwaniem, a prowadzenie robót budowlanych będzie stanowiło podobne wyzwanie dla wykonawcy.
W ramach badań geologicznych wykonano badania geofizyczne, wiercenia oraz sondowania. Dodatkowo prowadzono monitoring osuwisk (zarówno wgłębny, jak i powierzchniowy). Aby ukazać zakres tych badań, warto wspomnieć o liczbie wykonanych otworów badawczych, które wyniosły ponad 1200, o łącznej długości około 15 000 metrów, osiągając głębokość od 1,2 do 42 metrów. Przeprowadzono także około 525 sondowań badawczych o łącznej długości 2250 metrów, osiągając głębokość od 0,6 do 18,25 metra.
Szlak Via Carpatia stanowi kluczowe połączenie transportowe łączące Europę Północną z Południową. W Polsce trasa będzie miała długość około 700 km. W skład tego szlaku drogowego wchodzą odcinki dróg ekspresowych S61, S16 i S19, które przecinają pięć województw: podlaskie, warmińsko-mazurskie, mazowieckie, lubelskie i podkarpackie.
W województwie podkarpackim droga ekspresowa S19 docelowo osiągnie długość około 169 km. Obecnie kierowcy mogą korzystać z 81,8 km tej trasy na odcinku od Lasów Janowskich do Rzeszowa Południe. To połączenie nie tylko stolic województw podkarpackiego i lubelskiego, ale również umożliwiło mieszkańcom Podkarpacia szybki dostęp do Warszawy poprzez S19 i S17, a kierowcom z województwa lubelskiego do autostrady A4. Kolejne 72,9 km trasy Via Carpatia znajduje się w fazie realizacji lub jest w trakcie uzyskiwania decyzji ZRID lub opracowywania dokumentacji do ZRID. Na etapie przetargu znajdują się także ostatnie dwa odcinki S19 o łącznej długości 11,6 km.
Stan realizacji szlaku Via Carpatia w województwie podkarpackim przedstawia się następująco:
- 81,8 km – oddane do użytku (odcinki: Lasów Janowskich – Rzeszów Południe),
- 72,9 km – w trakcie realizacji (budowa: Rzeszów Południe – Babica, Babica – Jawornik, Krosno – Miejsce Piastowe, Miejsce Piastowe – Dukla, uzyskiwanie ZRID: Domaradz – Krosno, Dukla – Barwinek oraz dobudowa drugiej jezdni Sokołów Małopolski Płn. – Jasionka),
- 11,6 km – w przygotowaniu (przetarg: Jawornik – Lutcza, Lutcza – Domaradz).
