Szukasz książek, które są szczególnie związane z Podkarpaciem? Rzeszowska biblioteka poleca kilka takich pozycji, w których główny wątek dzieje się właśnie w naszym województwie. Zawsze chciałeś poznać historię Bieszczad, tamtejszą kulturę, ludzi, zwyczaje, tradycje? A może chcesz poznać dawną, podkarpacką gwarę, jaką posługiwali się nasi przodkowie? Masz ochotę bliżej poznać nasz region? Wypożycz kilka pozycji, które dostępne są w różnych bibliotekach po Rzeszowie. Poznaj Podkarpacie od tej nieznanej dotąd strony!
„Cudowne lekarstwo i inne bajki ludowe : Podkarpacie”
Cudowne lekarstwo i inne bajki ludowe : Podkarpacie / Joanna Papuzińska ; zilustrowała Jola Richter-Magnuszewska ; [pomoc merytoryczna Jolanta Dragan (Muzeum Kultury Ludowej w Kolbuszowej), Marcin Krowiak (Muzeum Budownictwa Ludowego w Sanoku), Bohdan Gocz (Muzeum Kultury Łemkowskiej w Zyndranowej)]. Warszawa : Narodowy Instytut Kultury i Dziedzictwa Wsi, 2022. – 78, [2] strony : ilustracje, mapa ; 26 cm.
W ramach jednego z kluczowych działań NIKiDW jakim jest opracowywanie wartościowych materiałów edukacyjnych dla dzieci i młodzieży, które przybliżają piękno polskiej kultury ludowej, podjęliśmy się przygotowania serii wydawniczej „Z Krainy Złotych Pól”. Dziś prezentujemy pierwszy tom pod tytułem „Cudowne lekarstwo i inne bajki ludowe. Podkarpacie”, który poświęcony jest bajkom z terenu Podkarpacia.
Wszystkie bajki, zawarte w naszej książce pierwotnie powstały w gwarze lasowiackiej i rzeszowskiej. Ich autorką jest Joanna Papuzińska, jedna z najbardziej uznanych współcześnie autorek książek dla dzieci. Wielkim atutem naszej książki są ilustracje. Ich autorką jest znana i ceniona na rynku wydawnictw dla dzieci, Jola Richter-Magnuszewska. Artystka, aby wiernie oddać „ducha” Podkarpacia, ściśle współpracowała z muzeami kultury ludowej regionu: Muzeum Kultury Ludowej w Kolbuszowej, Muzeum Budownictwa Ludowego w Sanoku, Muzeum Kultury Łemkowskiej w Zyndranowej. Dzięki temu ilustracje oddają nastrój lokalnych wzorów ludowych, strojów i architektury. Ale przede wszystkim urzekają barwą, stylem i delikatnością.
Bajki inspirowane są opowieściami bajarek i twórczyń ludowych – Stefanii Budy, Anny Cieśli, Zofii Wydro, Barbary Sroczyńskiej) wywodzących się z terenów lasowiackich oraz Rzeszowszczyzny. Bajki te nawiązują do lokalnych legend, opowiastek, „godek” oraz zwyczajów i tradycji. Dzięki temu wprowadzając młodego czytelnika w magiczny świat ludowych bajań, pokazują mu jak wyglądało życie na dawnej podkarpackiej wsi.
Dla tych, którzy są ciekawi jak te historie brzmią w oryginale, na końcu każdego rozdziału zamieściliśmy kod QR, dzięki któremu można odsłuchać je w gwarze, w której powstały. Na sąsiedniej stronie znajduje się też mały słowniczek wyjaśniający niektóre gwarowe słowa pojawiające się w tekstach bajek.
W książce oprócz bajek znajduje się mapka Podkarpacia z zaznaczonymi terenami, na których zamieszkują poszczególne grupy etniczne: Lasowiacy, Rzeszowiacy, Bojkowie, Dolinianie, Łemkowie i Pogórzanie. O tym skąd oni pochodzą i dlaczego noszą takie nazwy, w krótkim i bardzo przystępnym tekście wyjaśnia etnolog Jacek Żukowski. Zaś o tym, czym są bajki, tłumaczy prof. Katarzyna Smyk.
Na zakończenie wydawnictwa zamieszczono Bojkowską wesniankę (piosenkę) oraz Łemkowskie powiedzenia i przysłowia. Książka, którą dziś Państwu prezentujemy oprócz wartościowych i interesujących tekstów, przepięknej szaty graficznej, w sposób łatwy, lekki i przyjemny przybliża wiedzę o kulturze Podkarpacia. Wszystko to, w naszej ocenie, zachęci dzieci do poznawania bogactwa etnograficznego Polski. [nikidw.edu.pl, 2022]
Książkę zakupiono do zbiorów Czytelni Głównej – wypożyczalni przy ulicy Sokoła 13.
„Tak blisko, tak daleko : Bieszczady po drugiej stronie granicy”
Tak blisko, tak daleko : Bieszczady po drugiej stronie granicy / Krzysztof Potaczała. Warszawa : Prószyński i S-ka, 2022. – 424 strony : 21 cm.
Na pograniczu ukraińsko-polskim życie toczy się wolnym, niespotykanym gdzie indziej rytmem. Odwiedzając wioski i miasteczka, zaglądając do miejsc niegdyś zasiedlonych, a dziś pochłoniętych przez przyrodę, można odnieść wrażenie, że czas się zatrzymał. Ten mikroświat, przecięty dzisiaj granicznymi drutami, podzielony na dwa państwa, przed laty funkcjonował jako jeden organizm, nasycony mieszanką języków, smaków i zapachów. Wszystkie uleciały wraz z wojenną zawieruchą. To nie jest ckliwa opowieść o bezpowrotnie utraconej krainie. Autor zapuszcza się raz na polską, raz na ukraińską stronę w poszukiwaniu dawnego i w zrozumieniu obecnego. Rozmawia z Ukraińcami i Polakami. Przelewa na karty książki relacje wypełnione bólem i niewiarą, radością i nadzieją. [Prószyński Media, 2022]
Książkę zakupiono do zbiorów Czytelni Głównej – wypożyczalni przy ulicy Sokoła 13.
„Bieszczady : opowieści lasu i ludzi”
Bieszczady : opowieści lasu i ludzi / Edward Marszałek. Krosno : Wydawnictwo Ruthenus – Rafał Barski, 2022. – 287 stron : ilustracje (głównie kolorowe), faksymilia, fotografie, mapy, portrety ; 24 cm.
Niniejsza publikacja jest zawężona do Bieszczadów i łączy motywy leśne z różnych okresów historycznych i z różnych okolic, dając w efekcie pewien spójny, ale subiektywny, bo moim okiem widziany obraz leśnictwa w ujęciu kulturowym, społecznym i historycznym. […]. Mam nadzieję, że opowieści o wozakach z parków konnych, drwalach sprzed lat, flisakach i orylach, spławiających kłody spięte w tafle karpackimi rzekami, o uhlarzach, brajerach, maziarzach i węglarzach wykonujących swą „czarną robotę” zapadną w pamięci i pozwolą inaczej spojrzeć na dzisiejszy obraz bieszczadzkiego lasu. Edward Marszałek
Bieszczadzkiego lasu dzieje ; Drwale z gór ; Z nurtem karpackich rzek ; Mielerze i retorty, czyli przemijanie z dymem ; O drewnie utrzymanym w ryzach ; Na szlakach bieszczadzkiej ciuchci ; Z życia karpackich górali ; Szlakiem Wielkiej Wojny przez bieszczadzkie lasy ; Bieszczadzki las w wojenny czas ; Tajemnice Brenzbergu ; Czas pionierów, czyli odbudowa lasu po wojnie ; Leśne sadyby – pomniki drewnianej architektury ; Ukryci w bieszczadzkiej głuszy ; Goprowcy z lasu, czyli o ratownikach z leśnym rodowodem ; Historie batem pisane, czyli legenda parków konnych ; O żubrzych sprawach w Bieszczadach ; Dolina górnego Sanu po mojemu ; Kościółek w Mucznem ; Bieszczadzkie matuzalemy ; O bukach „pasących trzody”
Książkę zakupiono do zbiorów Czytelni Głównej – wypożyczalni przy ulicy Sokoła 13.
