Prezydent Rzeszowa Konrad Fijołek wraz z zaproszonymi gośćmi na oficjalnym otwarciu projektu „Rzeszowskie Piwnice- interaktywna instytucja kultury”. Odbyło to się w dniu 29 grudzień2021 roku. Osoby z niepełnosprawnościami fizycznymi będą mogły zwiedzać ekspozycję wirtualnie.
Historia
W średniowiecznym Rzeszowie, lokowanym w 1354 roku przez króla Kazimierza Wielkiego, kwitł handel i rzemiosło. Rolę magazynów handlowych oraz tzw. „sklepów ziemnych” pełniły piwnice, budowane pod kamienicami, placem rynkowym, a także pod przyległymi ulicami, tworząc nieregularną sieć komór i korytarzy na różnych głębokościach, dochodzących nawet do dziesięciu metrów. Podziemne magazyny zapewniały towarom odpowiednią temperaturę przechowywania, chroniły przed złodziejami i pożarami. W czasach zagrożeń – wojen, najazdów tatarskich i kataklizmów – piwnice zapewniały mieszkańcom miasta schronienie. Rozkwit miasta trwał do XVIII w. Po tym okresie handel zaczął upadać, a piwnice nie były już tak bardzo potrzebne. Część z nich zasypano i zamurowano.
W latach 60. XX wieku z powodu przedostawania się do podłoża wód opadowych skała lessowa traciła swoją stabilność, powodując zagrożenie dla Rynku i kamienic. Następowało zapadanie się powierzchni i osiadanie kamienic. Podjęto wówczas decyzję o ratowaniu rzeszowskiej Starówki.
Od lat 70-tych trwały prace nad zabezpieczeniem piwnic i fundamentów kamienic. Odpowiednio zabezpieczone i odrestaurowane piwnice oraz korytarze posłużyły do utworzenia Podziemnej Trasy Turystycznej „Rzeszowskie piwnice”.
W ciągu ostatnich 15 lat zmieniły się jednak znacznie oczekiwania odbiorców co do oferty kulturalnej. Oczekują oni dziś nie tylko biernego korzystania z kultury, np. poprzez zwiedzanie ekspozycji, ale także współtworzenia jej, dużej interaktywności i zastosowania nowoczesnych rozwiązań technologicznych.
– W 2016 roku, w ramach budżetu obywatelskiego, zgłosiłem pomysł wzbogacenia trasy podziemnej o rozwiązania interaktywne, uatrakcyjniające zwiedzanie, ułatwiające poznawanie historii Rzeszowa. Bardzo się cieszę, że po 5 latach, ten projekt kończy się tak spektakularnie
– powiedział Konrad Fijołek, Prezydent Rzeszowa, podczas uroczystego podsumowania projektu „Rzeszowskie Piwnice- interaktywna instytucja kultury”, które odbyło się w środę.
– Rzeszów jest w ciągłym rozwoju i dowodem tego jest również rozwój tejże trasy. Wspominam spotkanie z panią Marią, żoną Lecha Kaczyńskiego. Kiedy tu chodziliśmy, po tych piwnicach, umawialiśmy się na kolejne spotkanie. Niestety nieszczęście, które spotkało Polskę, spotkało pana prezydenta i jego żonę spowodowało, że to spotkanie nie mogło dojść do skutku. Wspomnę, że początkowo budową tej trasy zajmował się Miejski Zarząd Budynków Mieszkalnych. Ja pełniąc obowiązki dyrektora MZBM czołgałem się tu z moimi współpracownikami i wynosiłem piach i ziemię w wiaderkach. Taki był początek. Chciałbym życzyć, aby trasa się rozwijała, żeby jej przebieg dosięgnął kościoła Farnego. Życzę, by Rzeszów szedł do przodu, by był zaliczany do najlepszych miast w Polsce, Europie, w świecie
– powiedział Tadeusz Ferenc.
Rzeszów już dziś pełni rolę biznesowej stolicy naszego kraju możemy to z dumą powiedzieć a dzięki tym wspaniałym piwnicom będzie można stwierdzić że tak zawsze było drodzy państwo otóż handel gospodarka kwitły w naszym mieście i wszyscy ludzie, mieszkańcy ludzie kultury sztuki uczniowie będą czerpać od tej pory inspirację 667 lat Rzeszowa patrzy na nas z tych piwnic i dziś będziemy odkrywać nową kolejną piękną kartę historii naszego miasta. Rzeszów jest już stolicą biznesu współczesnego a przekonamy się dzięki tej wspaniałej wizycie multimedialnej w przeszłość że tak było od zawsze od początków istnienia naszego miasta. Wyrazy uznania dla władz Rzeszowa za mądrość panowie prezydenci którzy tutaj przede mną przemawiali i to jest ich wielka zasługa i dla mieszkańców. Gratuluje tej wspaniałej inicjatywy i życzę tak jak wspomniałem wielu inspiracji nauki. Historia nauczycielką życia kto nie zna historii jest skazany na to że będzie musiał ją przeżywać ponownie dlatego też życzę wspaniałych doznań naukowych historycznych kulturalnych w tej wspaniałej infrastrukturze historycznej
-mówił Wiceminister Marcin Warchoł.
W środowej uroczystości wzięli udział m.in. także wojewoda Ewa Leniart oraz byli prezydenci Rzeszowa: Tadeusz Ferenc, Mieczysław Janowski i Andrzej Szlachta.
Już od 3 stycznia 2022 roku mieszkańcy Rzeszowa i turyści będą mogli poznać sekrety historii Rzeszowa w multimedialnej formie. Na zwiedzających czeka mnóstwo atrakcji. Rzeszowskie Piwnice- interaktywna instytucja kultury to projekt zgodny z najnowszymi trendami w muzealnictwie, polegającymi na interdyscyplinarnym sposobie przedstawiania zbiorów. Koncepcja Rzeszowskich Piwnic znacząco wykracza poza dotychczasowo stosowane w Polsce rozwiązania multimedialne. Jest to realizowane poprzez nieszablonowość i nowatorskie spojrzenie na opowieść o sztuce, tradycji oraz historii miasta i regionu.
Ciekawostki dotyczące rzeszowskiej trasy
– Jest jedną z najdłuższych tras w Polsce – 396 m.
– Najwęższy korytarz ma szerokość 70 cm
– Im głębsza piwnica tym jest młodsza.
– Najstarsze fragmenty kamienic, które kiedyś stały na rynku znajdują teraz pod ziemią.
– Najstarsza piwnica, o której wspominają dokumenty pochodzi z 1427 r. i znajduje się pod budynkiem ratusza.
Działalność kulturalna prowadzona będzie w czterech strefach:
•Strefa A. Skwer Kultury – usytuowana na płycie rzeszowskiego Rynku
•Strefa B. Przestrzeń wielofunkcyjna – usytuowana poziomie -1, bezpośrednio pod Skwerem Kultury
•Strefa C. Rzeszowskie Piwnice – przebiegająca przez podziemne pomieszczenia piwnic i korytarzy – położonych pod powierzchnią Rynku
•Strefa D. Przestrzenie warsztatowe – usytuowane w pobliżu wyjścia z Rzeszowskich Piwnic
Utworzenie Rzeszowskich Piwnic jest wynikiem realizacji projektu „Rzeszowskie Piwnice – interaktywna instytucja kultury” w ramach działania 8.1 Ochrona dziedzictwa kulturowego i rozwój zasobów kultury Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko na lata 2014-2020.
Wartość całkowita projektu: 18 747 493,09 PLN
Kwota dofinansowania z UE: 12 893 534,65 PLN
Termin realizacji całego projektu: 02.03.2017 r. – 31.12.2021 r.
Przedmiotem projektu był zakup sprzętu i wyposażenia, który pozwolił na stworzenie nowej odsłony dotychczasowej Podziemnej Trasy Turystycznej jako interaktywnej instytucji kultury. Będzie łączyć aspekty historyczne z nowoczesnymi technikami i metodami ukazania wielowątkowej historii Rzeszowa w szerszej perspektywie.
Wykonawcami ekspozycji było konsorcjum trzech firm: Asseco Data System S.A., ART FM Sp. z o.o. i NEW AMSTERDAM Sp. z o.o.
Dwa sposoby na zwiedzanie rzeszowskich Piwnic
Interaktywna Legenda
To multisensoryczna, angażująca ścieżka zwiedzania, w której zwiedzający z „biernych” uczestników narracji stają się „aktywnymi” bohaterami snutej opowieści. Scenariusz tego wariantu wystawy obejmuje interaktywne stanowiska, na których na uczestników czekają specjalne zadania do wykonania. Zadania angażują intelektualnie, manualnie oraz emocjonalnie. Goście Rzeszowskich Piwnic tworzą drużynę, której zadaniem jest odkrycie skarbu Rzeszowa. Do dyspozycji zwiedzających udostępniany jest zestaw podróżnika (activity pack) – przedmioty, które pomogą uczestnikom przygody rozwiązywać niektóre z zadań.
Biorąc udział w interaktywnej legendzie zwiedzający będą starali się rozwikłać zagadkę nazwy miasta Rzeszów. Po rozwiązaniu zagadki drużyna wyruszy w podróż z Janem Pakosławicem. Ich zadaniem jest pomoc dyplomacie Kazimierza Wielkiego w niebezpiecznej misji do Złotej Ordy. Jeśli uda im się odnieść sukces, król nagrodzi Pakosławica darując mu Rzeszów i rozległe ziemie na własność.
Po zapoznaniu się z sylwetką dyplomaty zwiedzający odbędą z nim podróż na wschód do chana. Wyprawa w głąb historii i dziedzictwa Rzeszowa obejmuje kilkusetletnie władanie naszym miastem przez ród Rzeszowskich i inne rody do czasu sprzedaży miasta przez Lubomirskich w połowie XIX wieku.
Obrazy historii
To ścieżka zwiedzania przeznaczona dla osób, które cenią sobie tradycyjny sposób zwiedzania. Scenariusz tego wariantu w większym stopniu wyczerpuje wiedzę historyczną oraz kładzie nacisk na opowieść o samych piwnicach. Ten wariant zakłada wykorzystanie multimediów do przedstawienia historii i dziedzictwa Rzeszowa.
Opowieść rozpoczyna się od przedstawienia pochodzenia nazwy miasta, prezentacji ustaleń badań archeologicznych, legend i opowieści o ludach żyjących na tych terenach w pradziejach. Następnie zwiedzający dowiedzą się, jak kształtowała się polityka Kazimierza Wielkiego oraz okresu, otrzymania przez Rzeszów prawa miejskiego. Przedstawiona zostanie postać Jana Pakosławica, jego misjach do Złotej Ordy, na Litwę i do Awinionu. Nastąpi wyprawa w głąb historii i dziedzictwa naszego miasta, obejmująca kilkusetletnie władanie miastem przez ród Rzeszowskich i inne rody rządzące Rzeszowem do czasu sprzedaży miasta przez Lubomirskich w połowie XIX wieku.
Zaprezentowana zostanie militarna historia Rzeszowa. Zwiedzający poznają topograficzne walory obronne grodu założonego nad Wisłokiem oraz późniejsze fortyfikacje miejskie. Poznają historię zamku rzeszowskiego. Poznają osoby wybitnych Rzeszowian, którzy na przestrzeni wieków odegrali doniosłe role w rozmaitych konfliktach zbrojnych (m.in. Hieronim Augustyn Lubomirski, Władysław Sikorski, Stanisław Maczek).
Zwiedzanie dla osób niepełnosprawnych
Osoby z niepełnosprawnością, i poruszające się na wózkach inwalidzkich, będą mogły zwiedzać ekspozycję głównie wirtualnie. Emisja treści w formie nagrań umożliwi dostęp do zwiedzania dla osób niewidzących lub słabowidzących, a forma napisów na ekranach umożliwi dostęp dla osób głuchoniemych. Do dyspozycji osób niepełnosprawnych udostępniono 2 stanowiska z wirtualną rzeczywistością, zlokalizowane w strefie wejściowej. Zwiedzający mają możliwość wirtualnie przejść przez wystawę i poznać najważniejsze zagadnienia podejmowane w trakcie tradycyjnego zwiedzania.
Jest możliwość fizycznego zwiedzania dla osób głuchoniemych, niewidzących i słabowidzących w towarzystwie opiekuna.
Ceny biletów
-normalny – 25 zł
-ulgowy – 20 zł
-rodzinny – 70 zł
-dzieci do lat 4 – wstęp bezpłatny
-karta dużej rodziny/karta wielodzietna 3+ – 20 zł/os.
W dniach 30.12-31.12.21 r. i 02.01. 22r. W Rzeszowskich Piwnicach odbędą się wydarzenia towarzyszące
źródło: Materiał prasowy
