W tym roku obchodzimy 40 rocznicę podpisania „Porozumień rzeszowsko-ustrzyckich”, które stały się symbolem walki rolników o swoje prawa. Z tej okazji Koło Naukowe Powszechnej Historii Prawa Uniwersytetu Rzeszowskiego zorganizowało debatę, podczas której dyskutowano o tym wydarzeniu.
W spotkaniu online wzięli udział wojewoda podkarpacki Ewa Leniart, sygnatariusz porozumień Wieńczysław Nowacki oraz – w roli eksperta – dr hab. Mariusz Krzysztofiński z Oddziału Instytutu Pamięci Narodowej w Rzeszowie.
Wojewoda Ewa Leniart podkreśliła, jak istotne jest – w kontekście obchodzenia ważnych rocznic historycznych – spojrzenie młodego pokolenia na wydarzenia, które były znakiem walki o wolność, godność i niezależność.
– To, że dziś możemy spotkać się z uczestnikiem strajków rolniczych z początku lat 80. i sygnatariuszem porozumień rzeszowsko-ustrzyckich, jest daleko bardziej przemawiające, aniżeli wszystkie podręczniki. Stykamy się bowiem z autentycznością i mądrością wynikającą z tamtych przeżyć
– mówiła wojewoda.
Studenci – członkowie Koła Naukowego Powszechnej Historii Prawa Uniwersytetu Rzeszowskiego – skupili się m. in. na przyczynach strajku rolników, istotnych momentach w jego przebiegu, kwestiach zawartych w podpisanych później porozumieniach, realizacji postulatów rolników oraz nad ocenie tamtych wydarzeń z punktu widzenia współczesnej młodzieży.
Porozumienie między strajkującymi rolnikami a władzami PRL podpisano w Rzeszowie w nocy z 18 na 19 lutego 1981 r. Rano 20 lutego podobne porozumienie podpisano w Ustrzykach Dolnych. Dokumenty, które przeszły do historii pod nazwą porozumień rzeszowsko-ustrzyckich kończyły trwające półtora miesiąca strajki okupacyjne rolników w Rzeszowie i Ustrzykach Dolnych. Protestujący domagali się wtedy m.in. legalizacji rolniczych związków zawodowych. W efekcie uzyskali gwarancję nienaruszalności własności i prawa do dziedziczenia, równość traktowania rolników indywidualnych oraz rolnictwa spółdzielczego, zapewnienie zniesienia ograniczeń w obrocie gruntami rolnymi. Strajkujący rolnicy wywalczyli swobodę w budownictwie sakralnym i dostęp do praktyk religijnych.
