11 lipca 1943 roku doszło do tragicznego wydarzenia znanej jako Krwawa Niedziela na Wołyniu. Tego dnia ukraińscy nacjonaliści zaatakowali Polaków w 99 miejscowościach dawnego województwa wołyńskiego na terenach okupowanych przez niemiecką III Rzeszę.
Wydarzenie to jest obchodzone co roku jako Narodowy Dzień Pamięci Ofiar Ludobójstwa dokonanego przez ukraińskich nacjonalistów.
Krwawa Niedziela była punktem kulminacyjnym Zbrodni Wołyńskiej. Rankiem oddziały Ukraińskiej Powstańczej Armii (UPA), często przy aktywnym wsparciu miejscowej ludności ukraińskiej, otoczyły i zaatakowały jednocześnie 99 polskich wsi w powiatach kowelskim, włodzimierskim, horochowskim i częściowo łuckim. W wyniku tych ataków doszło do masakry cywilnej ludności polskiej oraz zniszczeń. Wioski były podpalane, a mienie było grabione. Szacuje się, że tego dnia zginęło około 8 tysięcy Polaków, głównie kobiet, dzieci i starców. Polacy byli zabijani kulami, siekierami, widłami, nożami i innymi narzędziami, często nawet w kościołach podczas mszy świętych i nabożeństw.
10 lipca 1943 roku jest uznawane za symboliczną datę rozpoczęcia ludobójstwa na Wołyniu, gdy członkowie UPA zamordowali wysłanego na negocjacje przedstawiciela Polskiego Państwa Podziemnego, Zygmunta Rumla. Po tej zbrodni rozpoczęły się masowe mordy na polskiej ludności Wołynia, a później również w Małopolsce Wschodniej. Szacuje się, że ukraińscy nacjonaliści, wspierani przez wieśniaków, zaatakowali Polaków zamieszkujących 4300 miejscowości.
W pobliżu spalonych wsi i osiedli pozostały bezimiennych masowe groby, w których pochowane zostały, często okaleczone, ciała polskich mieszkańców Kresów.
Ukraińscy nacjonaliści mieli nie tylko na celu fizyczną eliminację polskiej społeczności, ale również zatarcie śladów wielowiekowej polskiej obecności na Kresach. Dlatego równolegle do aktów ludobójstwa niszczyli polskie dziedzictwo kulturalne, zabytki i atakowali kresową gospodarkę, paląc polskie osady do fundamentów i szczególnie skoncentrowani na niszczeniu katolickich kościołów.
W latach 1943-1945 na Wołyniu i w Małopolsce Wschodniej ukraińscy nacjonaliści przeprowadzili masowe mordy, które spowodowały śmierć dziesiątek tysięcy Polaków. Ten okres był jednym z najbardziej tragicznych w historii polsko-ukraińskich relacji.
Wydarzenia upamiętniające rocznice Krwawej Niedzieli na Wołyniu na Podkarpaciu:
8:30 Bazylika Archikatedralna w Przemyślu msza święta w intencji ofiar ludobójstwa dokonanego przez Ukraińską Powstańczą Armię.
11:00 Cieszanów złożenie kwiatów i zapalenie zniczy przed obeliskiem upamiętniającym ofiary OUN – UPA.
12:00 Cerkiew w Gorajcu msza święta.
15:45 Zajazd Jawa w Cieszanowie konferencja naukową pt. „Wołyń’43: Walka o pamięć – walka Polskę.
Wydarzenie towarzyszące wystawa w kościele parafialnym w Cieszanowie przygotowana przez lubelski oddział IPN.
15:00 Msza św. w kościele św. Floriana w Stalowej Woli
18:00 Msza święta w kościele św. Krzyża w Rzeszowie pod przewodnictwem biskupa diecezji rzeszowskiej Jana Wątroby z udziałem władz województwa.
