Już 23 września w Racławicach odbędzie się Wieczór Pamięci śp. mjr Marii Mireckiej-Loryś. O 18:00 zostanie odprawiona Msza Św. w parafii pw. św. Stanisława BM, o godzinie 19:00 rozpocznie się właściwa część Wieczoru w Katolickim Domu Kultury „Arka”. Wydarzenie jest organizowane przez Fundację Wczoraj i Jutro oraz Zespół Pieśni i Tańca „Racławice” im. Rodziny Mireckich. Wieczór Pamięci został objęty patronatem pana Lucjusza Nadbereżnego prezydenta miasta Stalowa Wola.
Śp. mjr Maria Mirecka-Loryś była wybitną przedstawicielką pokolenia przedwojennych działaczy Młodzieży Wszechpolskiej. W czasie wojny dowodziła Narodowym Zjednoczeniem Wojskowym Kobiet, po wojnie aktywnie angażowała się w życie społeczne; najpierw na emigracji, a po upadku komunizmu także w wolnej Ojczyźnie.
Organizatorzy Wieczoru Pamięci pragną podzielić się z uczestnikami historią mjr Mireckiej-Loryś oraz opowiedzieć im o wartościach, którym pani major poświeciła całe swe życie; Bóg, Honor i Ojczyzna.
Pani Maria przez całe swoje długie życie pracowała dla dobra państwa polskiego. Czy to na miejscu, w czasach wojny, gdzie narażała swoje życie, została zatrzymana i torturowana, czy później, na emigracji – zawsze działała na rzecz niepodległej Rzeczpospolitej.
Maria Eleonora Mirecka-Loryś, ps. Marta (ur. 7 lutego 1916 w Ulanowie, zm. 29 maja 2022 w Warszawie) – działaczka Związku Akademickiego „Młodzież Wszechpolska” oraz podziemia narodowego w latach 1939–1945, członkini Narodowej Organizacji Wojskowej, Komendantka Główna Narodowego Zjednoczenia Wojskowego Kobiet, członkini ZG Związku Polek w Ameryce oraz dyrektor Krajowego Zarządu Kongresu Polonii Amerykańskiej.
Jest siódmym z ośmiorga dzieci Dominika Mireckiego i Pauliny ze Ścisłowskich, siostrą m.in. Adama, Bronisława, Kazimierza, Leona. Z rodzicami i siedmiorgiem rodzeństwa do piątego roku życia mieszkała w Ulanowie.
W 1921 rodzina przeniosła się do Racławic koło Niska. Tam w 1937 ukończyła gimnazjum i podjęła studia na Wydziale Prawa Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie. Wstąpiła do Związku Akademickiego Młodzież Wszechpolska.
Po wybuchu wojny zaangażowała się w działalność konspiracyjną. Wiosną 1940 została komendantką Narodowej Organizacji Wojskowej Kobiet w powiecie niżańskim, później całego NOWK Okręgu Rzeszowskiego.
Równolegle była kierownikiem sekcji kobiecej w Zarządzie Okręgu Rzeszowskiego SN i kurierką Komendy Głównej NOW. Po scaleniu NOW z AK awansowana na stopień kapitana, kierowała Wojskową Służbą Kobiet w rzeszowskim Podokręgu Armii Krajowej. Wiosną 1945 roku została Komendantką Główną Narodowego Zjednoczenia Wojskowego Kobiet.
W 1943 uczestniczyła w konspiracyjnym odnowieniu ślubów na Jasnej Górze, które w maju 1936 podczas pielgrzymki złożyła polska młodzież akademicka. W 36-osobowej grupie młodzieży Maria Mirecka reprezentowała Lwów, a obecny tam Karol Wojtyła – Kraków.
Po zakończeniu wojny wznowiła studia prawnicze na Uniwersytecie Jagiellońskim. 1 sierpnia 1945 została aresztowana w Nisku. Na wolność wyszła 1 września tego samego roku na mocy amnestii.
Zagrożona ponownym aresztowaniem, w grudniu 1945 opuściła Polskę i z grupą kilkunastu działaczy narodowych dotarła do obozu 2 Korpusu gen. Władysława Andersa pod Ankoną. Tam poznała swego męża, oficera rezerwy, Henryka Lorysia, z którym w październiku 1946 wyemigrowała do Wielkiej Brytanii.
W styczniu 1952 z rodziną wyjechała do USA, najpierw do Toledo w stanie Ohio, a w 1954 do Chicago. Tam zaangażowała się w pracę w organizacjach polonijnych. Działała m.in. w Stronnictwie Narodowym, była członkiem ZG Związku Polek w Ameryce oraz Krajowego Zarządu Kongresu Polonii Amerykańskiej.
Przez 32 lata była redaktorem „Głosu Polek”, organu Związku Polek w Ameryce. Od lat 70. zaangażowana była w pomoc dla Polaków na dawnych Kresach. W grudniu 1999 została wiceprzewodniczącą Rady Naczelnej Stronnictwa Narodowego. Współpracowała z polonijnym radiem w Chicago, dla którego nagrywała cotygodniowe felietony z cyklu „Otwarty mikrofon”.
Była autorką 2. tomu „Historii Związku Polek w Ameryce” [od 1938 do 1958 roku] i książki „Odszukane w pamięci. Zapiski o rodzinie, pracy, przyjaźni”[3]. W 2014 został zrealizowany film dokumentalny o Marii Mireckiej-Loryś pt. „Szkic do życiorysu” w reż. Ewy Szakalickiej.
W 2016 IPN wydał jej książkę „Przede wszystkim Polska. Zapiski amerykańskie z lat 1952–2010”. W 2017 została laureatką nagrody honorowej „Świadek Historii” przyznanej przez Instytut Pamięci Narodowej.
6 kwietnia 2019 pojawiła się jako gość honorowy na konwencji wyborczej Konfederacji Korwin Braun Liroy Narodowcy przed wyborami do Parlamentu Europejskiego. W grudniu tego samego roku gościła również na zjeździe Młodzieży Wszechpolskiej z okazji 30-lecia reaktywacji tej organizacji[6].
Była matką dwojga dzieci: Jana i Ewy.
Zmarła 29 maja 2022 w wieku 106 lat. Jej pogrzeb odbył się 17 sierpnia 2022 i została pochowana na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie..
