Doctor honoris causa (z łacińskiego „doktor dla zaszczytu”) to akademicki tytuł honorowy, nadawany przez uczelnie osobom szczególnie zasłużonym dla nauki i kultury na całym świecie. Właśnie taki tytuł otrzymał światowej sławy naukowiec, który jest polsko-amerykańskim chemikiem, szczególnie specjalizującym się w chemii polimerów. Naukowiec ten oraz jego badania i odkrycia od wielu lat doceniane i uznawane były na tyle, że typowany był jako kandydat do Nagrody Nobla w swojej dziedzinie, w chemii. Uroczystość nadania najwyższego tytułu, jaki uczelnia może przyznać osobom szczególnie ważnym w nauce, w życiu społecznym, czy też w kulturze odbyła się 9 stycznia 2024 roku i rozpoczęła się o godzinie 11:00. Podczas uroczystego posiedzenia Senatu, w Regionalnym Centrum Dydaktyczno-Konferencyjnym i Biblioteczno-Administracyjnym, przy al. Powstańców Warszawy 12 w Rzeszowie, prof. Krzysztof Matyjaszewski otrzymał ten jakże ważny tytuł, który Politechnika Rzeszowska przyznaje od 2002 roku, do tej pory piętnastu osobom.
Dzięki takim osobom, jak uhonorowany kilka dni temu pan Krzysztof, ludzkość rozwija się. To także dzięki naukowcom właśnie zawdzięczamy polepszenie poziomu naszego życia w niemalże wszystkich dziedzinach naszego życia. Poza tym dokonania oraz odkrycia naukowe zapewniają postęp światu, który udogodnia nam życie w wielu obszarach.
„Jestem zaszczycony, że jako rektor Politechniki Rzeszowskiej w imieniu społeczności akademickiej uczelni mogę uhonorować znakomitego uczonego o bogatym dorobku naukowym, specjalizującego się w dziedzinie chemii polimerów Pana Profesora Krzysztofa Matyjaszewskiego. Tytuł doktora honoris causa Politechniki Rzeszowskiej został nadany wybitnemu naukowcowi, którego zasługi dla świata nauki i w obszarze kształcenia kadry naukowej są niepodważalne. Przyznając tę godność prof. Krzysztofowi Matyjaszewskiemu, nagradzamy wybitną osobowość i wielki autorytet naukowy, który wywarł pozytywne oddziaływanie również na naszą społeczność akademicką. Politechnika Rzeszowska jest zaszczycona, że może korzystać z wiedzy, doświadczenia i życzliwości Profesora, z którym od wielu lat współpracują pracownicy Wydziału Chemicznego”
– mówił rektor prof. dr hab. inż. Piotr Koszelnik.
„Pan Profesor Krzysztof Matyjaszewski jest jednym z najwybitniejszych współczesnych chemików. Podstawowym obszarem Jego badań jest chemia i technologia polimerów, ale opracowane przez Niego precyzyjne metody syntezy wielkich cząsteczek organicznych mają także bardzo istotny wpływ na rozwój inżynierii biomateriałów i nanotechnologii. (…) Dotychczasowa współpraca pracowników i doktorantów Wydziału Chemicznego Politechniki Rzeszowskiej z grupą prof. Matyjaszewskiego jest bardzo owocna i przyniosła już wiele rezultatów, które są bardzo dobrą wizytówką nauki polskiej.”
– taką między innymi wypowiedź rektor prof. Piotr Koszelnik przytoczył podczas uroczystości od prof. Zbigniewa Florjańczyka
„Olbrzymi dorobek naukowy prof. Krzysztofa Matyjaszewskiego – 1248 publikacji, głównie w najbardziej prestiżowych czasopismach naukowych, 25 książek i 102 rozdziały w monografiach, oraz oddźwięk, jaki Jego prace wywołały w środowisku naukowym – ponad 137 000 cytowań i indeks Hirscha 176 (Web of Science) – wskazują jednoznacznie, że Kandydat do godności doktora honoris causa Politechniki Rzeszowskiej im. Ignacego Łukasiewicza jest światowej sławy uczonym o imponującym dorobku naukowym.”
– została przytoczona kolejna wypowiedź, tym razem prof. Krzysztofa Pielichowskiego z Politechniki Krakowskiej
Podczas laudacji, czyli mowy pochwalnej, prof. Paweł Chmielarz przybliżył dokonania prof. Krzysztofa Matyjaszewskiego, które są wysoko cenione w międzynarodowym środowisku zarówno naukowców, jak i szeroko pojętego przemysłu. Profesor do tej pory otrzymał wiele nagród, w tym tytułu doktora honoris causa dwóch polskich uczelni i dziesięciu zagranicznych we Włoszech, Francji, w Belgii, Rosji, Grecji, Korei, Portugalii i Izraelu. O skali osiągnięć Profesora świadczy fakt, że według naukowego serwisu Thomson Reuters prof. Krzysztof Matyjaszewski jest typowany w ostatnich latach jako poważny kandydat do Nagrody Nobla w dziedzinie chemii o czym pisaliśmy na początku artykułu. Prof. Paweł Chmielarz odniósł się również do współpracy Wydziału Chemicznego z prof. Matyjaszewskim.
Jak odbywało się uroczyste wręczenie dyplomu temu doktorowi honoris causa?
Rektor prof. Piotr Koszelnik w asyście promotora prof. Pawła Chmielarza i dziekan Wydziału Chemicznego prof. Doroty Antos wręczył dyplom doktorowi honoris causa Politechniki Rzeszowskiej prof. Krzysztofowi Matyjaszewskiemu, tym samym nadał mu tytuł doktora honoris causa oraz wszystkie związane z nim przywileje. Doktor honoris causa dokonał wpisu do Albumu Doktorów Honoris Causa Politechniki Rzeszowskiej, a następnie wygłosił wykład.
W całym wydarzeniu uczestniczyli rektorzy i prorektorzy oraz naukowcy uczelni współpracujących z Politechniką Rzeszowską. Na uroczystość przybyli również przedstawiciele władz miasta i regionu, służb mundurowych, wielu instytucji współpracujących z Politechniką i Wydziałem Chemicznym oraz pracownicy i studenci tej uczelni.
Poznaj biografię wyróżnionego prestiżowym tytułem chemika
Krzysztof Matyjaszewski, urodził się w 1950 roku, w Konstantynowie Łódzkim. Jest chemikiem, który specjalizuje się w chemii polimerów. W latach 1963–1967 uczył się w liceum ogólnokształcącym w Zelowie. Studia magisterskie rozpoczął na Wydziale Chemicznym Politechniki Łódzkiej. W ich trakcie wyjechał na stypendium do Instytutu Petrochemicznego w Moskwie – tam też ukończył studia w 1973.
Po powrocie zatrudnił się w Centrum Badań Molekularnych i Makromolekularnych PAN (CBMiM PAN), gdzie w 1976 obronił pracę doktorską Makroestry, pary jonowe i wolne jony w polimeryzacji tetrahydrofuranu. Promotorem jego rozprawy doktorskiej był Stanisław Penczek. Po uzyskaniu stopnia doktora wyjechał w 1977 na roczny staż na University of Florida. Po powrocie ze stażu pracował jako adiunkt w CBMiM PAN w zespole prof. Stanisława Penczka. W 1985 uzyskał na Politechnice Łódzkiej stopień naukowy doktora habilitowanego.
Dalej, w latach 1984–1985 odbył staż w CNRS i jednocześnie pełnił funkcję invited professor na Uniwersytecie Paryskim. W 1985 przeniósł się na Carnegie Mellon University w Pittsburghu, gdzie początkowo pracował jako zwykły członek zespołu naukowego, następnie adiunkt (assistant professor), profesor nadzwyczajny (associate professor), aby w roku 1998 uzyskać tam pełne stanowisko profesora.
W latach 1994–1998 pełnił funkcję dziekana Wydziału Chemicznego Carnegie Mellon University. W 1998 utworzył i został kierownikiem Center for Macromolecular Engeering – wydzielonego, samodzielnego instytutu działającego w ramach Carnegie Mellon University. Na Carnegie Mellon University posiada swoją własną, niezależną grupę badawczą liczącą w różnych okresach od 15 do 20 osób. Oprócz tego od 2001 jest twórcą i kierownikiem Controlled Radical Polymerisation Consortium. Jest to organizacja zajmująca się aktywnym gromadzeniem i wykorzystywaniem środków na badania w dziedzinie ATRP.
Od 2002 jest członkiem sekcji polimerowej komitetu nazewniczego IUPAC, kierownikiem zespołu zajmującego się ustalaniem terminologii w zakresie ATRP i innych form kontrolowanej polimeryzacji rodnikowej.
22 listopada 1999 uzyskał w Polsce tytuł naukowy profesora. Jest zagranicznym członkiem rzeczywistym PAN. Oprócz pracy na Carnegie Mellon University jest też zatrudniony na część etatu w Katedrze Fizyki Molekularnej Politechniki Łódzkiej, oraz na ¼ etatu profesorskiego w CBMiM PAN, gdzie co roku prowadzi kilkudniowe warsztaty naukowe o ATRP i innych aktualnych trendach w chemii polimerów.
W 2009 naukowiec został nagrodzony przez Amerykańską Agencję Ochrony Środowiska za opracowanie metody kontrolowanej polimeryzacji rodnikowej z przeniesieniem atomu (ATRP). Matyjaszewski otrzymał Presidential Green Chemistry Challenge Award w kategorii akademickiej.
