Wójt Gminy Jasienica Rosielna Urszula Brzuszek, dyrektor Instytutu Pamięci Narodowej Oddział w Rzeszowie dr hab. Dariusz Iwaneczko oraz Michał Tabisz, prezes Fundacji Czarna Górka serdecznie zapraszają na oficjalne odsłonięcie tablicy upamiętniającej 81. rocznicę Akcji Reinhard, które odbędzie się w Jasienicy Rosielnej dnia 11 sierpnia 2023 roku o godzinie 10:00.
Przed wybuchem II wojny światowej Jasienica Rosielna liczyła 2090 mieszkańców, z czego 22,9% stanowiła społeczność żydowska, zajmująca się handlem i rzemiosłem. W latach 1918-1939 była siedzibą gminy wyznaniowej żydowskiej, która w 1939 roku liczyła 520 osób i obejmowała także wsie Domaradz, Barycz, Blizne, Haczów, Golcowa, Jabłonica Polska, Malinówka, Wola Jasienicka i Orzechówka.
Jesienią 1939 roku wojska niemieckie wkroczyły do Jasienicy Rosielnej, a w latach 1939-1940 przesiedlono tu część Żydów z Krosna. Wiosną 1940 roku powołano Radę Żydowską (Judenrat) oraz Żydowską Służbę Porządkową. Społeczność żydowska, licząca 88 rodzin (430 osób), do końca 1940 roku została pozbawiona majątku i wyrugowana z życia społecznego, a mężczyźni zmuszeni do prac przymusowych w obozie w Bziance.
24 czerwca 1942 roku gestapo wraz z policją granatową przesiedliło około 1000-1100 Żydów do utworzonego getta, gdzie mężczyźni pracowali przy umocnieniach drogowych, a kobiety z dziećmi żyły w trudnych warunkach. Likwidacja getta w ramach Akcji Reinhard miała miejsce 11 sierpnia 1942 roku, podczas której wielu starszych i chorych Żydów zostało zamordowanych na miejscu. Pozostałych około 200 zdolnych do pracy mężczyzn wywieziono do niemieckich obozów w Podgórzu i Płaszowie, część do Targowisk, a ostatnią grupę zgładzono na miejscowym kirkucie. Egzekucja trwała od godziny 10:00 do 19:00, w tym okresie dzieci były bestialsko mordowane. Ciała ofiar posypano wapnem i pogrzebano w masowym grobie o wymiarach 40 m długości i 10 m szerokości. Tego tragicznego dnia na Cmentarzu Żydowskim poniosło śmierć ponad 600 osób, których szczątki spoczywają w tej zbiorowej mogile.
