Wystawa „Niech się plecie” w Etnocentrum Ziemi Krośnieńskiej funkcjonuje od piątku 9 grudnia 2022, od godziny 18:00 do wtorku, 3 stycznia 2023 roku, do godziny 15:00. Dokładny adres wystawy to Kolejowa 29a w Krośnie. Wstęp do oglądania ekspozycji jest całkowicie wolny. Wystawa „Niech się plecie” jest zwieńczeniem trwającej pół roku nauki rzemiosła ludowego, „Słomkarskiej szkoły tradycji” w Iwli.
Podczas cyklu warsztatów słomkarstwa prowadzonych przez Mistrza Tradycji – Stanisława Kolbucha, członka Stowarzyszenia Twórców Ludowych, uczestniczki projektu nabywały wiedzę dotyczącą przygotowania materiału i techniki wyplatania przedmiotów ozdobnych i użytkowych. Razem ze Stanisławem Kolbuchem poznawały niesamowity cykl od zasiania ziarenka żyta do powstania kapelusza, zwierzątka lub bombki.
Stanisław Kolbuch – Mistrz Tradycji, twórca ludowy, członek Stowarzyszenia Twórców Ludowych. Zaczął wyplatać jako dziecko, ucząc się od swojej mamy (Władysławy Stelmach, zdobywczyni wielu nagród, w tym w 1999 r. dyplomu uznania za długoletnią aktywność twórczą od wojewody lubelskiego). Już jako dziecko brał udział w konkursach i przeglądach (w 1976 roku zdobył nagrodę dla młodych twórców w Ośrodku Kultury w Krasnymstawie). W późniejszym okresie brał udział w konkursach i wystawach zbiorowych m.in. przy STL w Lublinie. Umiejętność zdobytą w domu rodzinnym na Roztoczu przeniósł na grunt Beskidu niskiego, do Iwli, gdzie mieszka od blisko 20 lat. Jest jednym z niewielu twórców, którzy w tym regionie zajmują się słomkarstwem. Poniekąd reaktywuje tą obecną tu dawniej, a zapomnianą dziś dziedzinę. W 2016 roku jako jedna z nielicznych osób z podkarpacia brał udział w Międzynarodowym Festiwalu Słomkarskim „Jak złoto”, organizowanym przez Uniwersytet Ludowy w Woli Sękowej. Swoją wiedzę i umiejętności przekazuje swoim dzieciom. Zajmuje się też, filcowaniem wełny oraz wyrobem serów z mleka koziego.
Działania realizowane były w ramach programu „Kultura Ludowa i Tradycyjna: Mistrz Tradycji 2022” i dofinansowane zostały ze środków Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
Uczestniczki „Słomkarskiej szkoły tradycji”:
Aleksandra Karmelita – absolwentka kulturoznawstwa na UMCS w Lublinie (2012 r.). Animatorka i antropolożka kultury. Na co dzień zajmuje się projektami związanymi z tradycją lokalną i historią mówioną. W życiu uczyła się, oraz uczyła innych, różnych technik rękodzieła (krawiectwo, filcowanie na mokro i na sucho) ale tylko słomę pokochała od pierwszego wejrzenia i ma nadzieję, że ta fascynacja nie opuści jej zbyt szybko.
Zofia Kania ur. 1947 r. Pasja Rękodzieła zrodziła się u niej na skutek rynkowego deficytu, w szerokim tego słowa znaczeniu. Dzięki predyspozycjom i możliwości wykorzystania tego co było dostępne pod ręką, od wielu lat tworzyła wyroby dziewiarskie, hafciarskie i innego rodzaju rękodzieło.
Joanna Kawalec – florystka z miłości i od urodzenia, od dwudziestu lat romansująca z etnologią w poszukiwaniach ginących tradycji ludowych i metod dekoracji obrzędowych głównie z Puszczy Kurpiowskiej, skąd pochodzi. Wierzy, że dawne może funkcjonować nie tylko w skansenach, z etykietą eksponatu, ale zacząć odmienione życie w nowoczesnej florystyce i ozdabiać ponownie bliską codzienność nas wszystkich.
Sabina Pelc-Szuryn zamieszkała w małej, urokliwej wiosce Trepcza pod Sanokiem. Zawodowo pracuje jako nauczyciel przedmiotów turystyczno-hotelarskich w ZS nr 1 w Sanoku oraz jako przewodnik górski, beskidzki. Zakochana w swoim regionie stara się z pasja pokazywać turystom nie tylko piękne widokowo miejsca, ale również kulturę i sztukę ludowa. Sama ciekawa tajników lokalnej tradycji trafiła latem na warsztaty słomkowe i została „pleciugą poranną”. Słomki stały się obecnie jej pasją rodzinną. Wspólnie z córeczką z przyjemnością uczy się tego rzemiosła: „od ziarenka żyta do konika”. Moją inspiracją są dzieci … mówi o sobie.
Magdalena Pacek – ukończyła państwowe liceum sztuk plastycznych, od zawsze lubiła prace manualne i rzemiosło artystyczne, w szczególności zanikające dziedziny rękodzieła.
Małgorzata Pichura – leśniczka i biolożka, związana z Magurskim Parkiem Narodowym, współpracuje z organizacjami pozarządowymi chroniącymi przyrodę. Od 6 lat mieszka w Beskidzie Niskim i opiekuje się gromadką zwierząt. Lubi wymyślone historie i biodegradowalne przedmioty.
Marzena Ziobrowska – Biolożka z wykształcenia, miłośniczka Beskidu niskiego zafascynowana kulturą Karpat. Rękodzielniczka, zainteresowana różnymi formami i technikami tradycyjnego rzemiosła. Jej największą pasją i miłością są konie.
Paulina Pankowska – zamieszkała w Sanoku, ale dzieciństwo spędziła pod Sanokiem w dolinie ukochanego Sanu. Zawodowo biolog, ekolog, anglista, prezes Fundacji im. M. Pankowskiego. Wyjechała na 15 lat z Sanoka by tu powrócić z miłości do pagórków, wód i zapachu powietrza. Zielony to jej żywioł. Stale i permanentnie zachwycona Podkarpaciem i bogactwem jego przyrody. Choć tutaj się wychowała, to czuje, że każdego dnia odkrywa lokalność na nowo. Słomkowe wyplatanie odkryła po 40tce – ponoć wtedy zaczyna się życie pleść w nowym wymiarze!
Maria Bugajska Kondrad – Rękodzielniczka, artystka plastyczka, malarka, rzeźbiarka. Wykładowczyni w Uniwersytecie Ludowym Rzemiosła Artystycznego w Woli Sękowej. Mieszkanka Beskidu Niskiego, pełna zapału do jego dawnych tradycji i współczesnych mieszkańców oraz do łączenia tych biegunów poprzez medium sztuki.
Współpraca:
Kuba Żeligowski: Twórca filmu dokumentującego Słomkarska Szkołę Tradycji w Iwli. Malarz i fotograf, autor prezentowanych fotografii. Prowadzi działalność artystyczną znaną pod hasłem „Wielkowiejskość”. Swoją sztuką i sposobem życia stara się ukazać korzyści płynące z życia blisko natury.
