Współczesny świat zmienia się dynamicznie. Globalizacja, zjawiska demograficzne, nowoczesne technologie, a także aktualnie pandemia COVID-19 w istotny sposób wpływają na rynek pracy. Przed dużymi wyzwaniami stoją dziś pracodawcy, ale i tym samym – pracownicy. Jak zatem odnaleźć się w nowej rzeczywistości? Ważną rolę odegrać mogą tu doradcy zawodowi.
Doradztwo zawodowe i jego wyzwania
Przełomowe zmiany, które są siłą napędową wzrostu, jednocześnie stwarzają wiele możliwości, ale przynoszą też sporo trudności. Zapotrzebowanie na nowe kompetencje, różne formy edukacji, uczenie się przez całe życie, czy świadome kreowanie ścieżek kariery powodują zwiększone zainteresowanie wsparciem doradców.
Niecodzienna sytuacja, z jaką obecnie się zmagamy w kontekście pandemii ma, i jeszcze będzie miała, w dłuższej perspektywie czasowej znaczący wpływ na decyzje uczestników rynku pracy. Będzie ona oddziaływać zarówno na pracodawców, pracowników chcących (lub zmuszonych) przekwalifikować się, jak i osoby rozpoczynające życie zawodowe.
Aktualnie zatrudnionym nie wystarczy już wykształcenie zdobyte w czasach szkolnych. Uczenie się przez całe życie oraz elastyczność powinny być wręcz nieodzowną częścią życia każdego, kto chce pozostać aktywny zawodowo. Trzeba umiejętnie dostosować się do rosnących wymagań
i oczekiwań.
Gdy patrzymy na osoby dopiero rozpoczynające pracę, okazuje się, że młodzi Polacy często mają trudności ze zidentyfikowaniem swojego miejsca na rynku pracy. Sam wybór ścieżki zawodowej nie jest prosty, cieżko jest też odnaleźć się w gąszczu informacji o rynku pracy, czy nawet pojawia się wrażenie zagubienia wynikające ze zmany.
Niewątpliwie również pandemia COVID-19 w istotny sposób wpływa sytuację osób młodych, do 25 roku życia, stawiających pierwsze kroki na rynku pracy. To właśnie oni w znacznym stopniu odczuwają ten kryzys. Według raportu International Labour Organization (ILO) “COVID-19 i świat pracy. Czwarta edycja” (“COVID-19 and the world of work. 4th edition”) z maja 2020 roku, pandemia ma znaczny wpływ na wzrost bezrobocia wśród młodzieży, obejmujący szczególnie młode kobiety. Jedna na sześć osób w tej grupie wiekowej była zmuszona do zaprzestania pracy już na początku epidemii. Dodatkowo 40% młodych pracowników zatrudnionych było w usługach gastronomicznych, hotelarstwie, handlu hurtowym i detalicznym, czyli sektorach, ktore zostały najbardziej dotknięte kryzysem.
W związku z tym, że zadaniem doradców jest przygotowywanie do funkcjonowania w zmieniającej się rzeczywistości, ich wsparcie może okazać się nieocenione. Dlatego tak ważne jest, aby właśnie doradcy zawodowi, mając świadomość przemian, bazowali na najnowszych trendach oraz korzystali z szerokiego wachlarza metod i narzędzi wspierających klientów w budowaniu ich dróg rozwoju.
ZSK – nowe spojrzenie na rolę doradztwa zawodowego
W jaki zatem sposób udoskonalać usługi z zakresu doradztwa? Jakie narzędzia wpływać mogą na zwiększenie efektywności związanej z aktywizacją i planowaniem ścieżek kariery?
Z pewnością na tle rozwiązań wyróżnia się Zintegrowany System Kwalifikacji (ZSK), który jest narzędziem polityki państwa na rzecz uczenia się przez całe życie. Stanowi odpowiedź na rosnące znaczenie edukacji pozaformalnej i uczenia się nieformalnego. ZSK daje nowe możliwości osobom świadczącym usługi w obszarze poradnictwa. Z powodzeniem powinien być wykorzystywany we współpracy z tymi, którzy budują swoje ścieżki rozwoju.
Publikacja Zintegrowany System Kwalifikacji – nowe spojrzenie na rolę doradztwa zawodowego. Rekomendacje dotyczące roli doradztwa zawodowego w kontekście wspierania polityki na rzecz uczenia się przez całe życie z uwzględnieniem zasobów ZSK opracowana przez zespół ekspertów Instytutu Badań Edukacyjnych, stanowi źródło rzetelnej wiedzy i dobrych praktyk (https://kwalifikacje.edu.pl/zintegrowany-system-kwalifikacji-nowe-spojrzenie-na-role-doradztwa-zawodowego/). W dokumencie wskazano ZSK jako odpowiedź na intensywne zmiany zachodzące na rynku pracy, również w kontekście szeroko rozumianego poradnictwa całożyciowego.
Zaprezentowane w opracowaniu wnioski są owocem zarówno przeglądu literatury, jak i skrupulatnej analizy danych z przeprowadzonych badań, raportów oraz ekspertyz związanych z funkcjonowaniem systemu doradztwa w Polsce jak i innych krajach. Dodatkowo, szansą na przedyskutowanie proponowanych rozwiązań były organizowane spotkania konsultacyjne z doradcami zawodowymi pracującymi w szkołach różnego typu oraz pracownikami publicznych służby zatrudnienia.
W nowej rzeczywistości zmienia się również i rola doradcy, który podążając za trendami, korzysta
z efektywnych narzędzi ułatwiających skuteczne wsparcie. Dotyczy ono każdego etapu współpracy zarówno z uczniami, jak i osobami już zatrudnionymi. Zatem przybliżona publikacja oraz znajomość Zintegrowanego Systemu Kwalifikacji wydają się być wręcz nieodzownymi elementami pracy nowoczesnego doradcy.
Dowiedz się więcej o ZSK
Wszystkich zainteresowanych poszerzeniem wiedzy na temat funkcjonowania i możliwości, jakie daje Zintegrowany System Kwalifikacji, zachęcamy do kontaktu z regionalnymi liderami ds. ZSK na Podkarpaciu: Aneta Czarniecka, tel. 573 444 577, e-mail: a.czarniecka@ibe.edu.pl lub Wojciech Jaślar, tel. 573 444 578, e-mail: w.jaslar@ibe.edu.pl Więcej informacji na: www.kwalifikacje.edu.pl
Aneta Czarniecka, Wojciech Jaślar
Regionalni Liderzy ds. Zintegrowanego Systemu Kwalifikacji
Województwo podkarpackie
Regionalne Centrum Umiejętności
ul. Partyzantów 1A, 35-242 Rzeszów
Instytut Badań Edukacyjnych
ul. Górczewska 8, 01-180 Warszawa
