Scena Nowej Dramaturgii to platforma działająca przy Teatrze im. Wandy Siemaszkowej w Rzeszowie, skupiona na współczesnych metodach tworzenia opowieści teatralnych, dla których osią jest słowo pisane. Kierowana jest do pisarzy, dramaturżek, poetów, scenarzystek i reporterów zainteresowanych pisaniem dla teatru oraz do reżyserów i reżyserek teatralnych.
Celem platformy jest stworzenie warunków do wspólnego poszukiwania nowoczesnych środków literackiego wyrazu we współczesnej realizacji scenicznej. Jej kuratorami są reżyserka Martyna Łyko oraz Witold Mrozek, krytyk teatralny i dziennikarz. W sesjach dopracowywania projektów biorą udział uznani praktycy reżyserii i dramaturgii.
Męska anoreksja, dylemat: rodzić czy nie rodzić, krytyka konsumpcjonizmu z perspektywy widelczyka do ciasta, czy spektrum autyzmu pokazane przez pryzmat mrocznej baśni i magicznego realizmu. Te i wiele innych tematów poruszały teksty dla teatru pisane w ostatnich latach w ramach Sceny Nowej Dramaturgii przy Teatrze im. Wandy Siemaszkowej w Rzeszowie. Przez Scenę przewinęło się kilkadziesiąt osób – teraz zaczyna się nabór na kolejną, piątą już edycję.
Speed dating w teatrze
Projekt wspiera powstawanie różnorodnych, w tym nowatorskich form teatralnych i dramaturgicznych, oraz rozmaitych modeli współpracy między osobami zajmującymi się teatrem. Od klasycznych form reżyserowania tekstu, przez kreację kolektywną czy nawet wspólne performowanie własnej partytury.
Scena Nowej Dramaturgii to przede wszystkim dwa podstawowe działania. W Teatralnym Speed Datingu z pomocą kuratorów ze zgłaszających się artystów powstają pary reżysersko-dramaturgiczne. Drugim elementem programu jest Letnia Rezydencja Literacka – osoba, która ją otrzymuje, spędza miesiąc na pisaniu w Rzeszowie, otrzymując mieszkanie i stypendium w wysokości 3 tys. zł. Uczestnicząc w Teatralnym Speed Datingu i rezydencji, można liczyć na regularne wsparcie mentorów i mentorek z doświadczeniem zarówno w praktyce artystycznej, jak i namyśle teoretycznym. W ostatnich latach funkcję tę pełnili Michał Buszewicz, Paweł Demirski, Grzegorz Niziołek, Małgorzata Sikorska-Miszczuk czy Weronika Szczawińska.
Rzeszów i nie tylko
Dramat „Febra” Aldony Kopkiewicz, laureatki Nagrody Kościelskich, ukazał się drukiem. Obecnie w druku są dramaty Darii Sobik („Zmęczone”) i Joanny Mueller („To nasz pies”) – przeczytamy je jeszcze w tym roku w miesięczniku „Dialog”. Tekst Katarzyny Matwiejczuk, „CELLineczka” doczekał się regularnie granej inscenizacji w rzeszowskim teatrze, w reżyserii Kamili Siwińskiej.
Rzeszowski projekt ma także wkład w ogólnopolskie życie teatralne – tandemy zawiązane w ramach Teatralnego Speed Datingu rozwijały swoje projekty także na innych scenach. Olga Żukowicz i Julia Mark pokazały „Stolp. Dzień kobiet” w Nowym Teatrze w Słupsku, a Mariusz Gołosz i Maciej Hanusek zrealizowali „Bił sobie Andrzej” w Teatrze Dramatycznym im. Szaniawskiego w Wałbrzychu. Powstały na naszej rezydencji debiutancki dramat „Skopując kołderkę” choreografa i performera Rafał Dziemidoka dostał po rzeszowskim czytaniu Katarzyny Minkowskiej drugie życie – wyperformowany w TR Warszawa pod kierunkiem Mirosława Zbrojewicza.
Rezydenci Sceny Nowej Dramaturgii odnajdywali się też w instytucjach teatralnych. Sandra Szwarc objęła niedawno funkcję kierowniczki literackiej Teatru Dramatycznego w Warszawie, a Beniamin Bukowski został w roku 2021 wicedyrektorem artystycznym Narodowego Starego Teatru w Krakowie.
Nowe wyzwania
Piąty rok funkcjonowania programu to powrót do stacjonarnej działalności w Rzeszowie – mieście podejmującym dziś szczególną odpowiedzialność i działania wobec bliskości wojny, rosyjskiego napadu na Ukrainę. Z pewnością zmienia to atmosferę miejsca, które dziś jest na oczach świata. Pierwsze spotkanie z osobami wyłonionymi do udziału w projekcie odbędzie się 18 i 19 marca w Rzeszowie.
Zgłoszenia do Sceny Nowej Dramaturgii przyjmowane będą do 12 lutego 2023, do północy. Więcej informacji – na stronie Teatru im. Wandy Siemaszkowej www.teatr-rzeszow.pl
