Jak poinformował Wiceminister Sprawiedliwości Marcin Warchoł ustawa dotycząca zmian w sądownictwie w Polsce została uchwalona. Już wkrótce strony, świadkowie i biegli, otrzymają wezwania z sądu lub od prokuratora drogą elektroniczną. W ten sposób dostarczane będą także wezwania, zawiadomienia oraz orzeczenia.
Ustawa o doręczeniach elektronicznych między organami administracyjnymi, a obywatelami została uchwalona przez Sejm w środę (7.10.2020). Została przygotowana przez Ministerstwo Cyfryzacji. Projekt był prowadzony pod kierunkiem Wiceministra Sprawiedliwości Marcina Warchoła. Głównym jego celem jest zapewnienie prostej, dogodnej komunikacji między administracją a obywatelem.
E-doręczenie będzie prawnie równe z wysłaniem tradycyjnego listu poleconego za potwierdzeniem odbioru lub doręczeniem osobistym. Osoby, które preferują formę tradycyjną będą mogły skorzystać z publicznej usługi hybrydowej. Doręczenie zostanie przesłane na pocztę elektronicznie, automatycznie wydrukowane, a wydruk zostanie doręczony do odbiorcy. Dzięki temu utrudnione będzie powoływanie się na brak możliwości zapoznania się z treścią pisma. W przypadku doręczenia hybrydowego pracownik Poczty nie ma możliwości zapoznania się z treścią pism.
Operatorem świadczącym usługi elektroniczne będzie do 2025 roku Poczta Polska. Ustawa przewiduje, że obywatel będzie posiadał jeden adres dla elektronicznej korespondencji z administracją, a także odpowiednio zabezpieczoną skrzynkę e-doręczeniową. W taki sposób będą doręczane takie dokumenty jak np. decyzja o pozwoleniu na budowę, decyzja o zatrzymaniu prawa jazdy po przekroczeniu czy przyznanie zasiłku dla bezrobotnych. Adresem do doręczeń elektronicznych zamieszczanym w centralnej bazie adresów może być również prywatny e-mail.
Projekt w Sejmie poparło aż 442 z 451 obecnych na głosowaniu posłów.
– Rewolucja w doręczeniach sądowych uchwalona. Każde pismo sądu/ do sądu otrzymasz/ wyślesz elektronicznie bez wychodzenia z domu, bez kolejek, bez czekania na wielomiesięczne potwierdzenie odbioru. Terminy rozpraw nie będą spadać. Nie będzie tzw. pustych wokand. Jest to koniec z papierkową robotą administracyjną, biurokratyczną, sekretariatów, czekaniem po 2-3 miesiące na to czy zwrot z powrotem przyjdzie czy nie przyjdzie.(…) Zupełnie nowa era polskiego wymiaru sądownictwa. Nowa era wymiaru sądownictwa staje się faktem. Rewolucja w doręczeniach sądowych została wczoraj uchwalona niemalże przez aklamację – mówił dumny z sukcesu projektu Wiceminister Sprawiedliwości Marcin Warchoł.
Ustawa zakłada stworzenie przez państwo publicznego rejestru – bazy adresów elektronicznych. Każdy organ, przedsiębiorca lub profesjonalny pełnomocnik będzie musiał mieć adres w tej bazie. Pozostałe podmioty (w tym osoby fizyczne) – jeżeli się na to zdecydują.
Przepisy wchodzą w życie 1 lipca 2021 r. i mają zastąpić komunikację przez ePUAP.
Wszelkie wezwania, zawiadomienia oraz inne pisma, od doręczenia których biegną terminy (z wyjątkiem orzeczeń), będzie można doręczać na adres do doręczeń elektronicznych w bazie. Warunkiem jest zgoda podmiotu niepublicznego.
Drogą elektroniczną będzie też możliwość doręczania wezwań, zawiadomień, orzeczeń i zaskarżalnych zarządzeń, a strona lub uczestnik postępowania będzie mógł dokonać złożenia pism oraz wniosków za pośrednictwem Internetu. Orzeczenia, zarządzenia podlegające zaskarżeniu lub skargi zasadnicze będą jednocześnie publikowane w systemie teleinformatycznym, a ich kopie (doręczane elektronicznie lub hybrydowo) opatrzone unikalnym kodem. Obywatel będzie mógł w ten sposób zweryfikować treść orzeczenia przez dostęp do tego systemu za pośrednictwem odpowiedniego identyfikatora. Analogicznie treść tych pism będzie mógł sprawdzić organ, do którego obywatel złożył jego kopię.
Minister Sprawiedliwości wyda rozporządzenie określające warunki techniczne, które muszą zostać spełnione, żeby możliwe było stosowanie e-doręczeń przez sądy cywilne. Jeżeli dany sąd je spełni, to możliwe będzie otrzymywanie i doręczanie z zastosowaniem ustawy.
Za pomocą jednego kliknięcia będzie można wysłać wezwanie, zawiadomienie lub inne pismo do strony lub uczestnika (świadek, biegły, tłumacz); również orzeczenie i podlegające zaskarżeniu zarządzenie (np. o odmowie przyjęcia środka zaskarżenia).
Potwierdzenie doręczenia obywatel otrzyma automatycznie w chwili kiedy adresat odbierze pismo lub 14 dni od dnia wysłania, jeżeli nie zostanie odebrany. System uniemożliwiający wysyłanie potwierdzeń odbioru nie będzie mógł być wykorzystywany w e-doręczeniach.
Jeśli chodzi o postępowanie karne, to również wszystkie pisma wnoszone przez stronę i uczestnika będą mogły być dostarczane drogą elektroniczną.
Rozwiązania przyjęte w ustawie minimalizują ryzyko błędnych połączeń dzięki zautomatyzowaniu wielu czynności. W przypadku awarii sytemu doręczenie należy powtórzyć, a jeśli brak dostępu do adresu do doręczeń wynika z obiektywnych przyczyn, należy zwrócić się do organu o przywrócenie terminu wynikającego z doręczenia pisma.
Doręczenia elektroniczne nie są obowiązkowe dla osób fizycznych, które nie prowadzą działalności gospodarczej.
Według szacunków rocznych doręczeń elektronicznych tylko w sprawach karnych w sądach będzie około 3 354 000.
