Lotnisko Rzeszów-Jasionka zlokalizowane jest na terenie gminy Trzebownisko, kilkanaście kilometrów od Rzeszowa. Ze względu na swoje strategiczne położenie, gmina może być bardziej narażona na potencjalne zagrożenia niż inne samorządy.
Jak informuje Radio TOK FM Wójt Trzebowniska, Sławomir Porada zwraca uwagę, że obecność lotniska zwiększa ryzyko ataku nieprzyjaciela, dlatego samorząd potrzebuje wsparcia ze strony rządu, aby lepiej przygotować się na sytuacje kryzysowe.
Problemy z zarządzaniem kryzysowym
Zdaniem włodarza gminy, samorządy nie mają obecnie odpowiedniej wiedzy ani narzędzi do skutecznego zarządzania sytuacjami kryzysowymi. Brakuje też wyraźnych procedur, które wskazywałyby, jak postępować w przypadku zagrożenia.
Dodatkowym problemem jest niewystarczająca współpraca z wojskiem. Wójt podkreśla, że nie wie nawet, komu zgłaszać skargi na żołnierzy, jeśli takie się pojawią. Jak informuje Radio TOK FM, mieszkańcy 25-tysięcznej gminy Trzebownisko przyzwyczaili się do obecności amerykańskich żołnierzy, którzy stacjonują na Podkarpaciu od trzech lat. Nie dziwi ich widok wojskowych robiących zakupy w lokalnych sklepach. Ponadto, kilku żołnierzy zostało zaproszonych do szkół na spotkania z uczniami w ramach zajęć z native speakerami. Mimo to nauczyciele przyznają, że trudno było nakłonić ich do udziału w tego rodzaju inicjatywach.
Potrzeba lepszego zabezpieczenia ludności cywilnej
Wójt gminy, Sławomir Porada, przyznaje, że ostatnie trzy lata były szczególnie wymagające dla lokalnej społeczności. Jak podkreśla w rozmowie z Radiem TOK FM, Trzebownisko nagle znalazło się w centrum ogromnego hubu pomocowego dla Ukrainy, co ma swoje konsekwencje. Obecność wojsk NATO oraz wzmocniona ochrona lotniska zwiększają bezpieczeństwo militarne regionu, jednak aspekt bezpieczeństwa cywilnego nie jest dostatecznie uwzględniany.
Samorząd alarmuje, że gmina nie posiada odpowiednich schronów ani miejsc ewakuacyjnych. W obecnej sytuacji nie jest przygotowana na żadne sytuacje kryzysowe, jakie mogą wyniknąć w tak specyficznym miejscu.
Inicjatywa na rzecz specjalnego traktowania gmin z lotniskami
Aby poprawić sytuację, wójt Trzebowniska zapowiada pierwsze spotkania w ramach nowej inicjatywy skierowanej do samorządów, na terenie których znajdują się porty lotnicze. Celem jest utworzenie lobby, które będzie dążyć do tego, aby gminy takie jak Trzebownisko czy Zabierzów (gdzie znajduje się lotnisko w Balicach) były traktowane w sposób priorytetowy pod kątem inwestycji w infrastrukturę zabezpieczającą ludność cywilną.
Problemy z komunikacją z wojskiem
Kolejną przeszkodą jest niedostateczna współpraca z wojskiem. Wójt podkreśla, że nie oczekuje dostępu do tajnych informacji, ale chciałby przynajmniej wiedzieć, jakie jednostki wojskowe stacjonują na terenie gminy. Jak przyznaje, o wymianie żołnierzy amerykańskich na norweskich czy niemieckich dowiedział się z mediów. Brak podstawowych informacji utrudnia interwencje w sytuacjach, gdy mieszkańcy zgłaszają skargi na zachowanie żołnierzy.
W obliczu tych wyzwań samorząd liczy na szybkie działania ze strony rządu, które pozwolą zapewnić bezpieczeństwo mieszkańcom Trzebowniska i dostosować procedury do specyfiki regionu.
