W Bezmiechowej, na terenie Akademickiego Ośrodka Szybowcowego Politechniki Rzeszowskiej, oficjalnie otwarto Centrum Obserwacyjne POLSA, Polska Agencja Kosmiczna. To nowoczesne obserwatorium, dedykowane monitorowaniu sztucznych satelitów krążących wokół Ziemi, stanowi istotny punkt w rozwoju polskich badań kosmicznych.
Centrum będzie również wspierać procesy dydaktyczne i szkoleniowe, w tym szkolenie studentów w zakresie bezpieczeństwa kosmicznego, co otwiera nowe perspektywy rozwoju dla młodych naukowców.
Ośrodek powstał na mocy porozumienia zawartego w 2022 roku pomiędzy POLSA a Politechniką Rzeszowską im. Ignacego Łukasiewicza. Inicjatywa została zrealizowana dzięki wsparciu finansowemu z dotacji celowej Ministerstwa Rozwoju i Technologii. Obserwatorium, wyposażone w najnowsze technologie, będzie odgrywać kluczową rolę w badaniach nad bezpieczeństwem kosmicznym oraz umożliwi bezpośrednie obserwacje dynamicznie zmieniającego się środowiska orbitalnego.
Centrum Obserwacyjne w Bezmiechowej stanowi ważny krok w rozwoju polskiego sektora kosmicznego, jednocześnie wzmacniając rolę Polskiej Agencji Kosmicznej (POLSA) w międzynarodowych działaniach związanych z bezpieczeństwem w przestrzeni kosmicznej. Jak zaznaczył prof. Grzegorz Wrochna, prezes POLSA, dzięki współpracy z Politechniką Rzeszowską oraz wsparciu Ministerstwa Rozwoju i Technologii, powstaje wyjątkowe miejsce, które umożliwi prowadzenie obserwacji i testów, a także stanie się centrum szkoleniowym dla przyszłych kadr sektora kosmicznego.
Lokalizacja w Bezmiechowej nie została wybrana przypadkowo, gdyż Politechnika Rzeszowska jest jedną z czołowych uczelni w Polsce, specjalizujących się w badaniach i edukacji w zakresie lotnictwa i kosmonautyki. Uczelnia prowadzi zaawansowane badania w dziedzinie technologii kosmicznych oraz technik satelitarnych. Centrum Obserwacyjne POLSA w Bezmiechowej niewątpliwie przyczyni się do dalszego rozwoju tych badań oraz kształcenia specjalistów w dziedzinie bezpieczeństwa kosmicznego. Politechnika wspiera także lokalne inicjatywy, takie jak regionalne konsorcjum ESA BIC czy projekt SATSDIFACTION, oraz promuje działalność studenckich kół naukowych, które przygotowują przyszłych inżynierów kosmicznych. Bezmiechowa, już znana jako ośrodek szybownictwa, zyska jeszcze większą popularność dzięki współpracy z Polską Agencją Kosmiczną, jak podkreślił rektor uczelni, prof. dr hab. inż. Piotr Koszelnik.
Kolejne etapy rozbudowy obserwatorium będą obejmowały pozyskanie i montaż instrumentów optycznych do różnych zastosowań oraz osłony w postaci planowanej kopuły typu clamshell, pozwalającej na posadowienie w niej nawet kilku niezależnych instrumentów optycznych.
Centrum jest jednym z obserwatoriów POLSA rozmieszczonych na całym świecie i realizujących zadania w ramach międzynarodowego Partnerstwa SST (ang. Space Surveillance and Tracking) na potrzeby budowy krajowej oraz globalnej świadomości sytuacyjnej w przestrzeni kosmicznej (ang. Space Situational Awareness). Partnerstwo SST zrzesza obecnie 15 krajów europejskich.
Podczas uroczystego otwarcia Teresa Kubas-Hul, Wojewoda Podkarpacki, podkreśliła znaczenie regionu w dziedzinach lotnictwa i technologii kosmicznych. „Podkarpacie od lat pokazuje, że jest regionem o wielkich ambicjach i możliwościach. Otwarcie Centrum jest kolejnym dowodem na to, że patrzymy w przyszłość i stawiamy na innowacje,” mówiła. Inwestycja ta umacnia pozycję Podkarpacia jako regionu o strategicznym znaczeniu dla rozwoju kosmicznej infrastruktury Polski.