Październik już od 1985 roku jest miesiącem świadomości raka piersi, a od 2008 roku w dniu 15 października obchodzony jest Europejski Dzień Walki z Rakiem Piersi. Rak piersi jest najczęściej występującym nowotworem złośliwym u kobiet w Polsce. Najwięcej zachorowań wykrywa się u kobiet między 50 a 70 rokiem życia. Problem dotyczy jednak wszystkich kobiet po 20 roku życia, gdyż już wtedy trzeba zadbać o profilaktykę.
Jeszcze kilka lat temu ponad połowa chorych umierała. Przyczyną tak wysokiego procentu umieralności było najczęściej zbyt późne wykrycie choroby wynikające z braku edukacji, strachu i małej świadomości. Badania epidemiologów potwierdzają, że odsetek umierających na raka piersi jest w ostatnich latach nieco niższy, ale kobiety wciąż często nie wiedzą, jak kontrolować swoje piersi, lekarze zaś unikają tego rutynowego badania. Rak gruczołu piersiowego jest nowotworem o długiej fazie przedklinicznej, objawia się po latach utajonego wzrostu, (choć jak zwykle są wyjątki) najczęściej, gdy guz jest już dość duży lub są przerzuty.
W ramach profilaktyki raka piersi NFZ zaprasza wszystkie kobiety pomiędzy 45–74 rokiem życia na bezpłatne badania mammograficzne. Na profilaktyczną mammografię nie trzeba skierowania. Badanie jest bezpłatne, finansuje je Narodowy Fundusz Zdrowia. Badania w ramach programu można wykonać co dwa lata.
A więcej informacji znajdziesz na stronie internetowej: https://www.nfz-rzeszow.pl/pacjenci/informacje/leczenie/cztery-pory-roku/program-profilaktyki-raka-piersi/
Podstawowym badaniem wykonywanym w ramach programu jest mammografia. Na wizytę zabierz ze sobą dokument tożsamości i zdjęcia z poprzednich mammografii, jeżeli były wcześniej wykonywane. Lekarz będzie mógł je porównać z aktualnym wynikiem badania. Jeżeli Twój wynik będzie prawidłowy, dostaniesz zaproszenie na ponowne badanie za 2 lata. Jeżeli Twój wynik będzie nieprawidłowy, lekarz skieruje Cię na dalszą diagnostykę. W przypadku rozpoznania raka piersi lub innego schorzenia wymagającego leczenia specjalistycznego zostaniesz skierowana (już poza programem) do dalszej diagnostyki, lub do leczenia do poradni specjalistycznych, lub lecznictwa stacjonarnego w ramach NFZ.
Badania kliniczne wykazały, że w grupie kobiet w wieku 50–69 lat, które wykonywały badania mammograficzne co rok lub co 2 lata, zmniejszyła się umieralności o 25 – 30%!
Warto badać się systematycznie i nie dopuścić do rozwoju choroby.
Rodzaje badań pełniących istotną rolę w rozpoznawaniu raka piersi:
Samodzielne badanie piersi raz w miesiącu od 20 roku życia.
Ultrasonografia (USG). Pełni istotna rolę w rozpoznaniu raka gruczołu piersiowego młodych kobiet (do 35 lat), u nich bowiem przeważa w piersiach tkanka gruczołowa. Metoda niezbędna dla prawidłowego wykonania biopsji i potwierdzenia ewentualnych zmian stwierdzonych badaniem palpacyjnym.
Mammografia – kobiety powyżej 35 – 40 roku życia powinny wykonywać badanie mammograficzne co 2 lata, a powyżej 50 roku życia co rok. Nie powinno się rezygnować z mammografii z powodu szkodliwego działania promieniowania, jakie towarzyszy temu badaniu. Korzyści są dużo większe niż hipotetyczna szkodliwość. Stąd apel, szczególnie do starszych kobiet. Nie bójcie się mammografu, nie ignorujcie zaproszeń na badania przesiewowe. Jeśli nie nadarza się okazja (w postaci zaproszenia) zgłaszajcie się na badania same.
Rezonans magnetyczny piersi: coroczne wykonywanie rezonansu magnetycznego piersi wskazane jest u kobiet powyżej 30. roku życia, u których ryzyko zachorowania na raka piersi przekracza 20%; u kobiet o mniejszym ryzyku (> 15%) decyzja jest zawsze podejmowana indywidualnie. Mimo, iż jest badaniem bardziej czułym od mammografii nie zastępuje jej, a jedynie ją uzupełnia- nie wykrywa zmian charakterystycznych dla pewnych rodzajów raka, które są uchwytne w badaniu mammograficznym
Badania laboratoryjne – morfologia, OB, fosfataza zasadowa, AspAT, LDH, kreatynina, markery nowotworowe, estrogeny, progesteron itp. Badania laboratoryjne nie są pomocne w rozpoznaniu nowotworu, służą do oceny rozległości i zaawansowania zmian.
Badania radiologiczne– U każdej pacjentki należy wykonać RTG klatki piersiowej i kręgosłupa w odcinku lędźwiowym oraz miednicy.
Biopsja aspiracyjna cienkoigłowa (BAC) oraz biopsja gruboigłowa.
Po latach, gdy rak piersi był tematem tabu dużo mówi się o tej chorobie. Ale za świadomością muszą pójść właściwe zachowania, aby ludzie wiedzieli, jakie korzyści wiążą się z badaniami.
– Dlatego naszą misją jest edukowanie: mówimy o aktywności fizycznej, zdrowym śnie, właściwym odżywianiu. Ważna jest także profilaktyka wtórna czyli badania przesiewowe oraz rehabilitacja, która jest niezbędna, aby chorzy mogli wrócić do normalnego życia.
– zwraca uwagę Krystyna Wechmann, Prezes Federacji Stowarzyszeń Amazonki, założycielka i prezes Poznańskiego Towarzystwa Amazonki
