Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad zawarła umowę na realizację projektu oraz budowę odcinka drogi ekspresowej S19 o długości ponad 6 kilometrów, łączącego Lutcze z Domaradzem. Jest to przedostatni fragment trasy Via Carpatia w województwie podkarpackim, który wchodzi w fazę wykonawczą. Projekt obejmuje także budowę niemal kilometrowego tunelu.
Zakres inwestycji obejmuje budowę około 6,4-kilometrowego odcinka drogi ekspresowej o dwujezdniowym przekroju, z dwoma pasami ruchu w obu kierunkach oraz pasem awaryjnym. W ramach projektu powstanie węzeł drogowy Domaradz, który znajdzie się w miejscu przecięcia S19 z drogą wojewódzką nr 886. Dodatkowo, zbudowany zostanie tymczasowy łącznik z drogą krajową nr 19 w miejscowości Lutcza. Łącznik ten wynika z etapowej realizacji budowy S19 między Jawornikiem a Domaradzem, podzielonej na dwa odcinki: Jawornik – Lutcza i Lutcza – Domaradz. Docelowo, po zakończeniu budowy odcinka Jawornik – Lutcza, droga ekspresowa S19 nie będzie już łączyć się z DK19 w Lutczy.
W ramach projektu zrealizowane zostaną także różne obiekty inżynierskie. Największym wyzwaniem będzie budowa dwunawowego tunelu pod górą Hyb o długości około 990 metrów. Na trasie głównej powstaną również estakada, trzy mosty, pięć wiaduktów drogowych, przejście górne dla średnich zwierząt oraz różnorodne obiekty wzdłuż dodatkowych jezdni. W Domaradzu zbudowany zostanie Obwód Drogowy, którego częścią będzie Centrum Zarządzania Tunelami obsługujące wszystkie tunele na drodze ekspresowej S19 w województwie podkarpackim. Na potrzeby akcji ratunkowych powstaną dwa całodobowe lądowiska dla śmigłowców LPR. Droga zostanie także wyposażona w urządzenia zapewniające bezpieczeństwo ruchu drogowego oraz ochronę środowiska.
Odcinek drogi ekspresowej S19 między Lutczą a Domaradzem przebiega przez Karpaty Zewnętrzne, znane również jako Karpaty fliszowe. Region ten cechuje się skomplikowaną budową geologiczną, w której dominują zlepieńce, piaskowce i łupki ilaste, zwane fliszem karpackim. Teren charakteryzuje się także zróżnicowanym ukształtowaniem, z licznymi wzniesieniami i dolinami. W dolinach oraz w pobliżu planowanego tunelu przeważają obszary leśne.
Ze względu na specyficzne ukształtowanie terenu, obszar ten narażony jest na osuwiska i wykazuje predyspozycje osuwiskowe. Aby zbadać geologiczną strukturę podłoża, przeprowadzono wiercenia geologiczne, badania geofizyczne oraz sondowania. Dodatkowo, monitorowano osuwiska zarówno powierzchniowo, jak i wgłębnie.
To kluczowy korytarz transportowy łączący Europę Północną z Południową. Na terenie Polski trasa ma około 700 km długości. Szlak drogowy Via Carpatia obejmuje odcinki dróg ekspresowych S61, S16 i S19, które przebiegają przez pięć województw: podlaskie, warmińsko-mazurskie, mazowieckie, lubelskie i podkarpackie.
W województwie podkarpackim S19 docelowo będzie miała około 169 km długości. Obecnie kierowcy mogą korzystać z 81,8 km tej trasy na odcinku Lasy Janowskie – Rzeszów Południe. Połączyliśmy nie tylko stolice województw podkarpackiego i lubelskiego. Mieszkańcy Podkarpacia zyskali również szybkie połączenie z Warszawą poprzez S19 i S17, a kierowcy z województwa lubelskiego z autostradą A4. Kolejne 79,3 km trasy Via Carpatia są w trakcie realizacji, obejmują budowę, uzyskiwanie decyzji ZRID lub opracowywanie dokumentacji do ZRID. Dodatkowo, prawie 14-kilometrowy odcinek między węzłami Sokołów Małopolski Północ a Jasionka jest rozbudowywany o dodatkową jezdnię. Natomiast ostatni odcinek S19 w naszym regionie, między Jawornikiem a Lutczą, jest na etapie przetargu i obejmie najdłuższy tunel w województwie, o długości prawie 3 km.
Tak przedstawia się aktualny stan jej realizacji w naszym województwie:
- 81,8 km – oddane do ruchu (odcinki: Lasy Janowskie – Rzeszów Południe),
- 79,3 km – w realizacji (w budowie: Rzeszów Południe – Babica, Babica – Jawornik, Krosno – Miejsce Piastowe, Miejsce Piastowe – Dukla i dobudowa drugiej jezdni Sokołów Małopolski Płn. – Jasionka oraz w systemie Projektuj i buduj: Lutcza – Domaradz, Domaradz – Krosno, Dukla – Barwinek),
- 5,2 km – w przygotowaniu (na etapie przetargu: Jawornik – Lutcza).
Zadanie budowy odcinka S19 Lutcza – Domaradz zostało podzielone na dwa etapy realizacyjne, z których jeden ma krótszy termin wykonania. Aby umożliwić wcześniejsze oddanie do ruchu sąsiedniego odcinka Domaradz – Krosno, węzeł Domaradz wraz z niemal kilometrowym odcinkiem drogi ekspresowej zostanie ukończony w ciągu 35 miesięcy od daty podpisania umowy. Reszta odcinka, w tym tunel, będzie gotowa w ciągu 53 miesięcy. Do czasu realizacji robót budowlanych nie są wliczane okresy zimowe, czyli od 1 grudnia do 31 marca.