W dniach od 17 aż do 21 maja 2023 roku, w Rzeszowie odbywało się prawdziwe święto nauki. Przez te cztery dni trwał Piknik Nauki EKSPLORACJE, podczas którego szczególnie fani nowinek technologicznych mogli znaleźć coś dla siebie. Był to między innymi cykl wydarzeń, w ramach których po całym Rzeszowie odbywały się ciekawe pokazy, intersujące widowiska, laboratoria, wyścigi i walki robotów, czy demonstracje dronów. Ale to nie wszystko. Sprawdź, co jeszcze działo się na tym evencie?
To już kolejna edycja takiego pikniku, który organizowany jest cyklicznie od 2010 roku z inicjatywy Stowarzyszenia ExploRes. Tym razem, pomysłodawcy całej akcji zgodnie twierdzią, że była to jedna z większych imprez naukowych tego typu. Na mapie Rzeszowa rozstawiło się ponad sześćdziesiąt stosik, z kolei do udziału w całym pikniku zgłosiło się ponad siedemdziesiąt ekip, którzy przyjechali do stolicy Podkarpacia z wielu miejsc, z całej Polski, na przykład z Warszawy. Rozstawione zostały także liczne stoiska Instytutu Nauk Medycznych Uniwersytetu Rzeszowskiego, Koła Naukowego Metrologów Six Sigma oraz Koła Naukowego Polityki Bezpieczeństwa Państwa z Politechniki Rzeszowskiej.
Impreza zaczęła się 17 maja o godz. 11:00 w sali widowiskowej Wojewódzkiego Domu Kultury w Rzeszowie przy ul. Okrzei 7, gdzie odbyło się uroczyste otwarcie całego pikniku pod symboliczną nazwą „Preludium”. Zagrano spektakl popularno-naukowy w wykonaniu uczniów III Liceum Ogólnokształcącego, na którym uczestniczyli także seniorzy pt. „Smok Wawelski XXI w.”
Nowością tegorocznej edycji był „Integracyjny Czwartek”. 18 maja w godzinach 15:00-17:00 pod okiem Zespołu Szkół Ekonomicznych im. Marii Curie-Skłodowskiej w Rzeszowie, uczestnicy poznali infrastrukturę. Mogli dowiedzieć się, jak człowiek funkcjonuje bez użycia wzroku poprzez korzystanie tylko z innych zmysłów a celem tego eksperymentu było poznanie świata osób z wadami wzroku.
Politechnika Rzeszowska im. Ignacego Łukasiewicza zorganizowała tematyczny „Politechniczny Piątek”, który odbył się 19 maja w godzinach 15:30-18:30 na Wydziale Elektrotechniki i Informatyki przy ul. Wincentego Pola 2.
„Sobota pełna wrażeń” – pod takim hasłem odbyła się główna, sobotnia część wydarzenia, która rozpoczęła się 20 maja w godzinach 11:00-17:00. Na wszystkich stoiskach piknikowych oraz na scenie głównej odbywały się różne pokazy naukowe, mikro-prelekcje, intrygujące warsztaty poznawcze. Udostępniane były także interaktywne ekspozycje, urządzenia, instalacje i przyrządy naukowe służące do naukowego poznawania świata i naszej cywilizacji. Tematyka zajęć obejmowała nauki z dziedziny: fizyka, chemia, biologia, technologia i ekologia, ochrona środowiska, rakiety i samoloty, teleskopy i lunety, matematyczne zagadki oraz artefakty z przeszłości.
Z kolei Uniwersytet Rzeszowski przygotował swój naukowy program nad rzeszowskim zalewem w okolicy rezerwatu Lisia Góra, 21 maja w godzinach 10:00-14:00 pod hasłem „Przyrodnicza Niedziela”.
Jakie atrakcje przygotowały wszystkie firmy oraz instytucje zaangażowane w piknik?
Studencie Koło Naukowe Informatyków „Kod” z Politechniki Rzeszowskiej przygotowało prezentacje gier komputerowych, które sami stworzyli. Można było się dowiedzieć także, jak samemu taką grę zaprogramować. Dodatkowo odbył się pokaz autonomicznego pojazdu Meteor, który potrafi samodzielnie jeździć za pomocą czujników z podglądem z kamerki. Do tego studenci przygotowali stanowisko wirtualnej rzeczywistości.
Na stoisku Studenckiego Koła Naukowego „Bio-Tech” (Instytut Biologii i Biotechnologii Uniwersytetu Rzeszowskiego) czekała gratka dla fanów biologii, a dokładniej tej biologii w mikroskali. Studenci zaprezentowali m.in. preparaty mikrobiologiczne i hodowlę mikrkoalg, a wszytko w akompaniamencie pokazów chemicznych.
Jak co roku nie tylko wspierała ale także i edukowała na swoim stoisku firma Metkom. To tam wszyscy chętni poznali sekrety recyklingu i zarządzania odpadami. Dowiedzieli się także, jak mądrze wykorzystać zużyte uszczelki dając im drugie życie w formie mat. Dodatkowo przyszykowano atrakcje dla młodszych i starszych w odpadowym laboratorium. Odwiedzający mogli poznać: ramię robota do segregacji odpadów, recyklingowe instrumenty, magnetyczne zabawy, elektryzujące włosy, prądy wirowe, wrzeszczące metalowe płyty, mini pokazy.
Wśród osób prezentujących był już dobrze znany przez niektórych, lokalny popularyzator nauki Tomek. Niektórzy znają go pod nazwą Mądry Dzieciak, jeszcze inni pod hasłem EKOSKOP, a osoby spoza Rzeszowa jako Pana z TikToka. Eksperymenty, które pokazuje Tomek na TikToku, obserwuje już ponad 46 tysięcy osób, a na Pikniku była wspaniała możliwość poeksperymentowania z nim na żywo.
Na wszystkich czekały także mikroskopy, gigantyczne puzzle XXL z polskimi zwierzętami, gry i zabawy biologiczne, wystawka naukowa, bliskie spotkanie z żywymi zwierzętami lub tymi w żywicy zatopionymi.
Można się także było poczuć jak prawdziwy inżynier, konstruktor. To wszystko dzięki Fundacji Wspierania Edukacji przy Stowarzyszeniu Dolina Lotnicza. Na ich stoisku były m.in.:
- Klocki robotyczne LOFI–klocki drewniane z elementami elektronicznymi pozwalające budować proste konstrukcje mechaniczno-elektryczne.
- Roboty – konstrukcje mechatroniczne zdalnie sterowanie bądź autonomiczne wykonujące różnego rodzaju zadania.
- Drukarki 3D – pokaz technologii druku 3D.
Jednym z punktów programu, którego nie można pominąć były pokazy chemiczne uczniów z III Liceum Ogólnokształcące im. Cypriana Kamila Norwida w Rzeszowie. Natomiast stoisko I Liceum Ogólnokształcące w Rzeszowie, przygotowało szeregi atrakcji związanych z fizyką, informatyką, biologią no i oczywiście chemią.
Sztuczna inteligencja, kto o niej ostanie nie słyszał? Mobilne Laboratoria Przyszłości przyszykowały coś dla zainteresowanych nią. Uczestnicy spotkania mogli porozmawiać na temat tego czym jest AI, w jaki sposób rozwiązuje problemy oraz jakie wyzwania stoją przed człowiekiem w związku z jej rozwojem. Na spotkaniu pojawiły się również zagadnienia dotyczące sztucznych sieci neuronowych oraz percepcji komputerowej.
Centrum Badań Kosmicznych PAN przygotowało kosmiczne atrakcje:
1. Wspólne planowanie misji kosmicznej: np. na Marsa, na Merkurego, do granic heliopauzy. Można się było dowiedzieć: Jakie są wspólne elementy takich misji, a jakie specyficzne czynniki należy uwzględnić dla każdej z nich?
2. Pokaz tworzenia jądra komety
W trakcie pokazu jego uczestnicy mogli się dowiedzieć, jak są zbudowane i skąd biorą się komety. Następnie wiedza ta została użyta w trakcie pokazu, kiedy w kolejnych krokach i z udziałem publiczności można było tworzyć kometę od momentu prezentacji poszczególnych jej składników, które będą powoli mieszane i stworzą „zupę kometarną”, aż po finałowy produkt, czyli ciało stałe, które można było dalej dotknąć, oczywiście przy zachowaniu bezpieczeństwa – gogle na twarzy chroniące oczy przed ewentualnymi odpryskami suchego lodu, czyli zamrożonego dwutlenku węgla do temperatury –78,5 stopnia Celsjusza.
Miniony piknik to nie tylko wiedza naukowa, ale także, a nawet przede wszystkim świetna zabawa dla całych rodzin. Tych najmłodszych odkrywców szczególnie. Dlatego w tym roku Centrum Edukacji Lotniczej Kraków Airport przygotowało grę wielkoformatową typu dobble – pakowanie bagażu, memory zawody lotnicze oraz pokazy i warsztaty zjawisk fizycznych w lotnictwie.
Oczywiście było tego wszystkiego więcej.
Tegoroczna edycja wyróżniała się szczególnie tym, jak wielka ilość osób zaangażowała się w stworzenie całego pikniku. Bogaty program Pikniku Nauki EKSPLORACJE to efekt współpracy organizatorów wydarzenia: Politechniki Rzeszowskiej im. Ignacego Łukasiewicza, Uniwersytetu Rzeszowskiego, Stowarzyszenia EKOSKOP i pełniącego rolę lidera projektu Stowarzyszenia ExploRes oraz partnerów organizacyjnych, którymi są Wojewódzki Dom Kultury w Rzeszowie, Rzeszowska Agencja Rozwoju Regionalnego S.A. oraz Zespół Szkół Ekonomicznych im. Marii Curie-Skłodowskiej.
