Historia
Wraz z dotarciem na chrześcijaństwa na Wyspy Brytyjskie, tamtejsze święto Samhain zaczęło zanikać a w jego miejsce ustanowione zostało święto Wszystkich Świętych, przeniesione z okresu maja na dzień 1 listopada, a później ustanowiono też Dzień Zaduszny. W XIV wieku święto Wszystkich Wiernych Zmarłych zostało wprowadzone do liturgii rzymskiej, a dzień poprzedzający ta uroczystość nazwano All Hallows’ Eve czyli Wigilią Wszystkich Świętych – dniem, w którym wszyscy modlili się za zmarłych, później nazwa ta została skrócona do Halloween.
W późnym średniowieczu, na przełomie XIV i XV wieku popularność zyskały danse macabre – tańce śmierci, korowody ludzi z kościotrupem na czele, wyrażającym równość wszystkich wobec śmierci, marność życia i przemijanie.
W Anglii po reformacji protestanckiej oba święta: Wszystkich Świętych i Dzień Zaduszny zniknęły z tradycji za sprawą usunięcia czyśćca z doktryn wiary. Do łask powróciły dzięki temu dawne, ludowe zwyczaje, jak choćby wystawianie jedzenia przed domami. Domy, pola i ludzie skrapiani byli wodą święconą z obawy przed wizytą złych duchów. W XVIII wieku dzieci zaczęły przebierać się za różne straszne postaci, po zmroku organizowano wieczorki taneczne dla rodziny i sąsiadów. Również w Irlandii Halloween było kultywowane.
Na początku XIX wieku kryzys dotykający Wyspy Brytyjskie zmusił mieszkańców do emigracji do Ameryki Północnej. Wyjeżdżając, zabrali oni ze sobą również własne tradycje i wierzenia. W taki sposób Halloween trafiło na inny kontynent.
Zabawy halloweenowe
Dziś Halloween właśnie w USA jest najbardziej popularne i najhuczniej obchodzone. Mieszkańcy USA wydają fortunę na dekoracje, stroje i przekąski z halloweenowymi motywami. Dzieci, jak też nierzadko i dorośli, przebierają się za wszelkiego rodzaju straszydła, inspirowane baśniami, mitami, jak też wszelkimi formami popkultury.
Najpopularniejszymi zabawami halloweenowymi są:
Trick or Treat – Cukierek albo psikus – przebrane dzieci odwiedzają domy bliższych i dalszych sąsiadów by nie tylko pochwalić się strojem ale też dostać garść słodyczy. Gdy ktoś odmówi dania słodkości dzieci robią drobne psikusy, polegające np na rozsypaniu papierków przed domem czy narysowaniu kredą potworów na podjeździe.
Łowienie jabłka – Apple Bobbing – zabawa polega na wyłowieniu jabłka z wiadra wody bez pomocy rąk. Wyłowienie nienaruszonego jabłka przepowiada szczęście na cały przyszły rok.
Wycinanie koszmarnych twarzy w dyni – Jack-O’-Lantern – dzieci z pomocą dorosłych wycinają w dyni oczy i usta w taki sposób, by dynia wyglądała strasznie, następnie wkładają do niej zapaloną świecę, by twarz świeciła w ciemności. Tradycja ta pochodzi jeszcze z Irlandii, gdzie zamiast dyni do tworzenia latarni używane były buraki, brukiew i rzepa. Tradycyjnie lampiony z ognikiem w środku miały oznaczać tragicznie zmarłe dusze. Nazwa lampionu pochodzi ze starej legendy. Skąpiec imieniem Jack, który wykorzystywał każdą okazję by się wzbogacić, pewnego razu spotkał diabła który zaoferował mu bogactwo za duszę. Jack przystał na propozycję. Niedługo przed Halloween diabeł przyszedł po swoją własność, jednak Jack zamiast oddać duszę, uwięził diabła w latarni. Jack nie nacieszył się długo swoim szczęściem ponieważ zmarł 31.10. Jack nie został wpuszczony do nieba przez swoją chciwość, do piekła zaś przez oszustwo jakiego się dopuścił. Według legendy więc Jack musi błąkać się wraz ze swoją latarnią aż do końca świata.
Scary Farms – domy przystrojone w inspirowane horrami rekwizyty takie jak kosciotrupy, mumie, wampiry czy pajęczyny. Kuchnie pełne są przekąsek w podobnym nastroju: palców wiedźmy, mózgów, wampirzych zębów.
Dziś Halloween niewiele ma wspólnego z Samhain z którego się wywodzi – Halloween stało się komercyjnym świętem zabawy i przebieranek dla dzieci i dorosłych, bez odniesień do tradycji przenikania się świata żywych i umarłych.
Źródła:
https://www.polskieradio.pl/39/156/Artykul/2209244,Samhain-celtyckie-swieto-konca-lata
https://www.urwis.pl/halloween-historia-tradycje-ciekawostki
https://www.naszeszlaki.pl/archives/44265
