Dzień zmarłych, Día de Muertos w Meksyku, przypadający na 1 listopada, jest świętowany zupełnie inaczej niż w Polsce. Meksykańskie święto zmarłych pełne jest zabawy i kolorów, ulice zdobią kościotrupy w sombrerach, na cmentarzach urządzane są huczne uczty, a wieńce w kształcie gitary nie są czymś rzadkim i niespotykanym.
Dzień zmarłych wywodzi się z tradycji azteckich, a jego historia może sięgać ok 3 tysięcy lat wstecz. Wiele wieków temu zmarłym poświęcony był cały miesiąc w okolicach sierpnia, jednak konkwistadorzy, chcąc wyrugować dawne tradycje przenieśli święto zmarłych na dzień pierwszego listopada. Próbowali oni również narzucić rdzennym mieszkańcom swój sposób świętowania, co jednak poszło na marne, a dawne tradycje przetrwały do dziś.
W Meksyku nie samo umieranie jest najważniejsze, a to co dzieje się „po drugiej stronie”. Meksykanie więc wykorzystują Dzień Zmarłych do radości, wspomnień i spotkań z bliskimi powracającymi ze świata duchów. Skromne nagrobki na czas Dnia Zmarłych są intensywnie dekorowane. Ozdabianie są one żółtymi kwiatami, a ołtarzyki pełne są przedmiotów ważnych dla zmarłego: potraw, napojów, rzeczy związanych z wykonywanym za życia zawodem, pamiątkami. Na kolorowych obrusach rozłożone są kościotrupy ubrane w odświętne stroje, cukrowe czaszki i chleb zmarłych. Najważniejsza część, czyli poczęstunek, również odbywa się przy grobach bliskich. Podczas jego trwania serwowane są: pulqua (rodzaj wina z agawy), tequila, czekolada przyprawiona chilli, a także cygara. Nie może zabraknąć też muzyki granej przez mariachi.
Za murami cmentarzy urządzane są verbeny, uliczne fiesty z muzyką i śpiewem, wzbogacone stoiskami pełnymi śmiertelnych słodyczy. Każdy stara się znaleźć cukrową czaszkę z wypisanym swoim imieniem, by w ten sposób symbolicznie zjeść własną śmierć.
Domy w Meksyku na czas trwania Dnia Zmarłych dekorowane są łukami z żółtych aksamitek lub nagietków. W centralnej części domu przygotowywane są ołtarze mu pamięci zmarłych, na których nie może zabraknąć jedzenia, świec z wypisanymi imionami zmarłych, papierowych ozdób, kwiatów, kadzideł czy zdjęć zmarłych. Wobec wpływów kultury chrześcijańskiej ołtarze nie mogą obyć się bez posągów Matki Boskiej. Światło prowadzić ma duchy z cmentarza do ich domów, a imiona wypisane na świecach mają być drogowskazem dla konkretnej duszy. Ołtarz staje się centrum życia domowego, ponieważ wokół niego, według wierzeń, dochodzi do kontaktu pomiędzy światami. Meksykanie wierzą, że duchy posilają się wchłaniając zapach potraw, więc przygotowane posiłki po obchodach Dnia Zmarłych spożywane są przez mieszkańców domu. Przychylność duchów zmarłych zapewnić ma szczęście i powodzenie w nadchodzącym roku, zwłaszcza dotyczy ono terenów wiejskich i chodowanych na nich uprawach.
Nie tylko cmentarze czy domy pełne są śmierci i kosciotrupów. Nie brakuje ich na ulicach, podczas wykonywania najzwyklejszych, codziennych czynności, a witryny sklepowe ustrojone są w trupie słodycze i ozdoby: miniaturowe trumny, szkielety i czaszki wykonane z czekolady, marcepanu, papieru czy gliny.
Dzieci i dorośli przebierają się w przerażające kostiumy strasząc przechodniów, a same dzieci chodzą po domach prosząc o calavere – porcje owoców i słodyczy.
W większych miastach odbywają się festyny których programy związane są z obchodami Święta Zmarłych.
Meksykański Dzień Zmarłych łączy w sobie pamięć o umarłych, świadomość ulotności życia ale i radość z tego, że żywi wciąż żyją A z życia trzeba czerpać pełnymi garściami.
Moja fascynacja meksykańskimi obchodami Święta Zmarłych rozpoczęła się od bajki „Księga życia”, La Catriny i Santa Muerte. Polecam obejrzeć, szczególnie w najbliższych dniach!
Źródła:
http://miedzykulturowa.org.pl/czytelnia/artykuly/dzien-zmarlych-meksyku/
https://lubiehiszpanie.pl/swieto-zmarlych-w-meksyku-dia-de-los-muertos
https://www.national-geographic.pl/traveler/meksykanie-smieja-sie-smierci-w-twarz-a-smierc-usmiecha-sie-do-nich
https://m.podroze.se.pl/swiat/ameryka-polnocna/meksyk/dzien-zmarlych-w-meksyku-umrzec-i-wrocic-na-bankie/572/
