Eksperci podkreślają, że warto zaszczepić się nawet jeśli chorowaliśmy już na COVID-19. Odporność po szczepieniu jest zdecydowanie silniejsza i trwa dłużej niż ta wywołana naturalną infekcją. Przed szczepieniem należy być wypoczętym i zrelaksowanym. Zjeść posiłek i ograniczyć spożycie alkoholu.
Szczepionka przeciw COVID-19 aplikowana jest domięśniowo, najczęściej w mięsień naramienny. Podawane są z reguły dwie dawki szczepionki (0,3 lub 0,5 ml każda) w odstępie co najmniej 21 dni.
Jak przygotować się do szczepienia?
„W dniu szczepienia trzeba się zachowywać tak, jak zwykle, czyli zjeść posiłek (najlepiej lekki) i przyjąć leki, które się codziennie przyjmuje. Seniorzy czasem przychodzą do lekarza na czczo i nie zażywają leków „na wszelki wypadek”. W przypadku wizyty związanej ze szczepieniem jest to szczególnie niewskazane. Może bowiem dojść do zmiany ciśnienia lub zasłabnięcia, nie w efekcie podania szczepionki, tylko z powodu hipoglikemii”
– podkreśla lekarka rodzinna Agata Sławin z Porozumienia Zielonogórskiego.
Specjaliści zwracają uwagę, że dla niektórych osób przyjście na szczepienie w nowe miejsce, na określoną godzinę, a także oczekiwanie na szczepienie, wiąże się z silnymi emocjami i często skutkuje wzrostem ciśnienia.
„Nieprzyjęcie codziennych leków obniżających ciśnienie i ten dodatkowy stres skutkuje często takim wzrostem, że trzeba poczekać na jego obniżenie, aby bezpiecznie przyjąć szczepionkę”
– mówi prof. Joanna Zajkowska z Kliniki Chorób Zakaźnych i Neuroinfekcji UMB.
W punkcie szczepień warto pojawić się punktualnie, najlepiej z wypełnionym już kwestionariuszem kwalifikacyjnym (można go znaleźć na stronie gov.pl).
Ankieta, którą należy wypełnić przed szczepieniem składa się z kilkunastu pytań, dlatego warto wypełnić ją spokojnie w domu i przynieść gotową do przychodni, ale jeśli nie ma takiej możliwości, to kwestionariusz dostaniemy w na miejscu. Warto mieć ze sobą okulary, długopis i obowiązkowo dowód osobisty.
Ważne jest również to, aby na szczepienie zabrać ze sobą listę leków przyjmowanych na codzień.
O czym należy powiedzieć lekarzowi przed szczepieniem?
- Przede wszystkim o ewentualnym przebiegu ciężkiej reakcji alergicznej lub zaburzenia oddychania po jakimkolwiek szczepieniu, pokarmie, ukłuciu owada, leku czy substancji chemicznej.
- O incydencie zatorowo-zakrzepowym (np. udar, zakrzepica kończyn dolnych).
- O problemach z krzepnięciem krwi, łatwości tworzenia siniaków lub o przyjmowaniu profilaktycznie leków przeciwzakrzepowych (np. Acard, Xarelto, Pradaxa, Eliquis) – to nie przeszkadza w szczepieniu, ale należy poinformować o tym lekarza.
- O chorobach przewlekłych, występujących w tej chwili w fazie zaostrzenia (problemem jest szczególnie zaostrzenie astmy, RZS czy łuszczycy, ze względu na konieczność zwiększenia leków supresyjnych – sterydów).
- O osłabionym układzie immunologicznym w wyniku choroby, takiej jak np. zakażenie wirusem HIV.
- O przyjmowaniu leków z powodu choroby nowotworowej, chorób z autoagresji jak RZS (Metorexat) lub innych zaburzeń odporności.
Czego należy spodziewać się po szczepieniu?
Po przyjęciu szczepionki trzeba poczekać na miejscu przez 15 minut, aby w razie pojawienia się niepożądanych reakcji szybko uzyskać profesjonalną pomoc. Jeśli nic się nie dzieje, można wrócić do domu.
Tego dnia ważny jest odpoczynek i obserwowanie zachowania ciała i organizmu na działania szczepionki. Istnieje możliwość zaobserwowania bólu ręki i lekkiego zaczerwienienia po zastrzyku. Po szczepieniu może wystąpić również ból głowy i gorączka. Jeśli takie objawy się pojawią, należy wziąć paracetamol lub ibuprofen i poczekać 1-2 dni, bo w tym czasie zwykle objawy znikają. Jeśli jednak gorączka będzie wysoka, a dolegliwości będą się nasilały, należy skontaktować się ze swoim lekarzem rodzinnym.
Inne objawy jakie mogą się pojawić po szczepieniu to: bóle mięśni, złe samopoczucie, powiększenie węzłów chłonnych czy odczyny alergiczne.
Czy warto zachować ostrożność po szczepieniu?
Należy pamiętać o tym, że szczepionka może nie zapewniać pełnej ochrony przed upływem co najmniej 7 dni od otrzymania drugiej dawki.
„Odporność zaczyna się wytwarzać już od chwili podania szczepionki i stopniowo rośnie, ale dość wolno. Dopiero około 3. tygodnia zbliża się do wartości pożądanych. Warto pamiętać, że mimo podania pierwszej dawki, w ciągu tygodnia lub dwóch od szczepienia może zdarzyć się zakażenie wirusem”
– ostrzega prof. Zajkowska.
Dostępne dziś szczepionki zapewniają odporność przeciwko występującym obecnie w Polsce różnym wariantom wirusa. Warto jednak pamiętać, że wirus jest stale transmitowany miedzy ludźmi i tworzy kolejne warianty, obecny jest także w rezerwuarze zwierzęcym. Mimo szczepienia należy zachować ostrożność i nadal stosować się do reżimu sanitarnego.
